Ε σεις στεριές και θάλασσες!

Ιθάκη όρμος Αφτέλι (Σκύδι)

Ο Ήλιος

Ε σεις στεριές και θάλασσες
τ’ αμπέλια κι οι χρυσές ελιές
ακούτε τα χαμπέρια μου
μέσα στα μεσημέρια μου
«Σ’ όλους τους τόπους κι αν γυρνώ
μόνον ετούτον αγαπώ!».

Συνέχεια

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (3 Απριλίου 1770)

«Πέτρα απάνω στην πέτρα να μη μείνει, εμείς δεν προσκυνούμε.
Μόνον ένας Έλληνας να μείνει εμείς θα πολεμούμε
και μην ελπίζεις πως την γην μας θα την κάμεις δικήν σου».
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης προς τον Ιμπραήμ, 1825

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης γεννήθηκε «εις τα 1770, Απριλίου 3, την Δευτέρα της Λαμπρής… εις ένα βουνό, εις ένα δέντρο αποκάτω, εις την παλαιάν Μεσσηνίαν, ονομαζόμενον Ραμαβούνι», όπως αναφέρει στα Απομνημονεύματά του. Ήταν γιος του κλεφτοκαπετάνιου Κωνσταντή Κολοκοτρώνη (1747-1780) από το Λιμποβίσι Αρκαδίας και της Ζαμπίας Κωτσάκη, κόρης προεστού από την Αλωνίσταινα Αρκαδίας. Η οικογένεια των Κολοκοτρωναίων από το 16ο αιώνα, οπότε εμφανίζεται στο προσκήνιο της ιστορίας, βρίσκεται σε αδιάκοπο πόλεμο με τους Τούρκους. Μονάχα από το 1762 έως το 1806, 70 Κολοκοτρωναίοι εξοντώθηκαν από τους κατακτητές.

Συνέχεια

Γρηγόρης Αυξεντίου, ο Σταυραετός του Μαχαιρά

Επιμέλεια: Σοφία Ε. Παυλάκη, Νομικός

3 Μαρτίου 1957

Ο αγώνας, ο ηρωικός θάνατος και η κληρονομιά του γενναίου υπαρχηγού της ΕΟΚΑ

Γρηγόρης Αυξεντίου
(22 Φεβρουαρίου 1928 – 3 Μαρτίου 1957)

«Μόνος απέλπισα το θάνατο
Μόνος εδάγκωσα μες στον Καιρό με δόντια πέτρινα
Μόνος εκίνησα για το μακρύ
Ταξίδι σαν της σάλπιγγας μες στους αιθέρες!»
Οδυσσέας Ελύτης, «Το Άξιον Εστί»

Οικογένεια και σπουδές

α. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου μωρό στην αγκαλιά του πατέρα του, β.-γ. Σε παιδική ηλικία με τη μητέρα του και την αδερφή του, δ. Η οικογένεια του Γρηγόρη Αυξεντίου (polignosi.com, lekythos.library.ucy.ac.cy)

Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, γεννήθηκε στο χωριό Λύση της επαρχίας Αμμοχώστου, στις 22 Φεβρουαρίου του 1928. Γονείς του ήταν ο Πιερής και η Αντωνού Αυξεντίου. Η οικογένεια είχε και μια κόρη, μικρότερη αδερφή του Γρηγόρη, την Χρυσταλλού Αυξεντίου – Σουρουλλά. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου τελείωσε το δημοτικό σχολείο Λύσης και το Ελληνικό Γυμνάσιο Aμμοχώστου και στη συνέχεια έφυγε για την πολυαγαπημένη του Ελλάδα, με σκοπό να γίνει στρατιωτικός. Το 1949, μετά την αποτυχία του στις εξετάσεις της Σχολής Ευελπίδων, γράφτηκε στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών του Ελληνικού Στρατού με κατάρτιση ανθυπολοχαγού. Αφού αποφοίτησε, έκανε τη στρατιωτική του θητεία στον 1ο λόχο του 613ου τάγματος πεζικού, στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, την οποία ολοκλήρωσε στις 15 Νοέμβρη 1952.

Συνέχεια

Καλάβρυτα, 13 Δεκέμβρη1943: Μια σφαγή ανεξιλέωτη

Καλάβρυτα, Δευτέρα, 13 Δεκέμβρη του 1943. Η καμπάνα της Μητρόπολης άρχισε να χτυπά από τα ξημερώματα. Σε λίγο ήρθε η διαταγή να συγκεντρωθούν όλοι οι κάτοικοι της πόλης στο Δημοτικό Σχολείο, έχοντας μαζί τους μια κουβέρτα και τρόφιμα για μια μέρα. Νέοι, γέροι, γυναίκες και παιδιά συγκεντρώθηκαν, ανήσυχοι, στο σχολείο. Οι Γερμανοί και οι γερμανοντυμένοι συνεργάτες τους, «Έλληνες» των Ταγμάτων Ασφαλείας, προσπάθησαν να καθησυχάσουν τον κόσμο. Ό,τι είχαν να κάνουν στα Καλάβρυτα, το είχαν κάνει τις προηγούμενες μέρες. Είχαν πάρει στα χέρια τους καταλόγους με τα ονόματα των ανταρτών και των οικογενειών τους, είχαν κάψει και γκρεμίσει τα σπίτια τους, μια και δεν τους βρήκαν εκεί.

Συνέχεια

Στους σκοτωμένους σπουδαστές του Νοεμβρίου

Λένα Παππά

Μάτια κλειδωμένα, χέρια παγωμένα κείτεται
-δεκαοχτώ χρονώ ήτανε δεν ήτανε.
Για να ‘χω εγώ πουλιά – φτερά στα χέρια μου
και συ στο σπιτάκι σου
μια γλάστρα με βασιλικό στο πεζουλάκι
και τα παιδιά μας ξένοιαστα να χτίζουνε το μέλλον.

Συνέχεια

Ρωμιοσύνη

Έργο του χαράκτη Τάσσου

Ρωμιοσύνη

Αὐτὰ τὰ δέντρα δὲ βολεύονται μὲ λιγότερο οὐρανό,
αὐτὲς οἱ πέτρες δὲ βολεύονται κάτου ἀπ’ τὰ ξένα βήματα,
αὐτὰ τὰ πρόσωπα δὲ βολεύονται παρὰ μόνο στὸν ἥλιο,
αὐτὲς οἱ καρδιὲς δὲ βολεύονται παρὰ μόνο στὸ δίκιο.

Συνέχεια

Το Πολυτεχνείο ζει

Κάθε Νοέμβρη, ο νους και η καρδιά μας είναι εκεί, στο Πολυτεχνείο της Αθήνας, στην ηρωική εξέγερση των φοιτητών, της νεολαίας και ολόκληρου του ελληνικού λαού κατά της τυραννίας, τον Νοέμβριο του 1973.

Συνέχεια

Ο Άγιος Μηνάς και το Μεγάλο Κάστρο του Νίκου Καζαντζάκη

Ένα μεγάλο θαύμα του Αγίου Μηνά συντελέστηκε το 1826 μ.Χ., στο Ηράκλειο της Κρήτης, πόλη στην οποία ιδιαιτέρως τιμάται ο Άγιος και είναι ο Πολιούχος και προστάτης της. Το 1821, μετά την έκρηξη της Ελληνικής Επαναστάσεως εναντίον των Τούρκων, οι κατακτητές προχώρησαν σε εκτεταμένες σφαγές χιλιάδων αμάχων σε πολλές περιοχές. Από τους πρώτους που πλήρωσαν με το αίμα τους την επανάσταση ήταν και οι κάτοικοι της μαρτυρικής Κρήτης. Μεταξύ των χιλιάδων θυμάτων συγκαταλέγονται ο Μητροπολίτης Κρήτης, οι Επίσκοποι Χανίων, Κνωσού, Χεροννήσου, Λάμπης, Σητείας κ.ά., οι οποίοι εσφαγιάστηκαν την 24η Ιουνίου 1821 στον περίβολο του Μητροπολιτικού Ναού του Ηρακλείου, που είναι αφιερωμένος στον Άγιο Μηνά. Μάλιστα ο ιερουργών ιερέας του ναού σφαγιάστηκε πάνω στην Αγία Τράπεζα!

Συνέχεια

Ο Άγιος Μηνάς και η ιστορική νίκη στο Ελ Αλαμέιν (1942)

Το 1942 μ.Χ., κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι υπό τον Ρόμμελ δυνάμεις του Άξονα στην Αφρική είχαν καταφέρει να προελάσουν τόσο, ώστε να είναι ορατός ο κίνδυνος να φθάσουν στην Διώρυγα του Σουέζ.

Συνέχεια

Σοφία Βέμπο, H τραγουδίστρια της νίκης

Σοφία Βέμπο (1910-1978)

«Εγώ θα σας αφηγηθώ τη ζωή μου με απλότητα. Είναι μια απλή ζωή που αμφιβάλλω αν θα σας ενθουσιάσει, όπως αμφιβάλλω για το συγγραφικό μου τάλαντο. Ίσως θα προτιμούσατε αντί να διαβάζετε αυτές τις γραμμές να σας έλεγα ένα τραγούδι …» (Σοφία Βέμπο)

Σύμβολο ενός ολόκληρου λαού, απόλυτα ταυτισμένη με το έπος του ’40, η Σοφία Βέμπο κατόρθωσε να συνδέσει το όνομά της με τη νεότερη ιστορία του Έθνους μας. Η εθνική μας φωνή με την ξεχωριστή χροιά και την ισχυρή προσωπικότητα, τραγούδησε με λεβεντιά, σατίρισε με θάρρος τους κατακτητές και εμψύχωσε τους Έλληνες φαντάρους μας στο ελληνοαλβανικό μέτωπο, με τραγούδια που έγιναν πατριωτικοί ύμνοι.

Συνέχεια

Γυναίκες της Πίνδου

Ποτέ άλλοτε στην ιστορία, σε άλλο μέρος τη γης, γυναίκες δε στάθηκαν τόσο γενναία βοηθώντας τα μαχόμενα τμήματα και αψηφώντας το θάνατο!

Συνέχεια

Η πορεία προς το μέτωπο (Οδυσσέας Ελύτης)


Ξημερώνοντας τ’ Αγιαννιού, με την αύριο των Φώτων, λάβαμε τη διαταγή να κινήσουμε πάλι μπροστά, για τα μέρη όπου δεν έχει καθημερινές και σκόλες. Έπρεπε, λέει, να πιάσουμε τις γραμμές που κρατούσανε ώς τότε οι Αρτινοί, από Χιμάρα ώς Τεπελένι. Λόγω που εκείνοι πολεμούσανε απ’ την πρώτη μέρα, συνέχεια, κι είχαν μείνει σκεδόν οι μισοί και δεν αντέχανε άλλο.

Συνέχεια

Η μυστική παπαρούνα

Στρατής Μυριβήλης

Η «Ζωή εν Τάφω» του Στρατή Μυριβήλη τοποθετείται στη σειρά των αντιπολεμικών βιβλίων που πήγασαν από τις οδυνηρές εμπειρίες του πολέμου, στον οποίο ο συγγραφέας έλαβε μέρος ως εθελοντής. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τη μορφή σειράς επιστολών που υποτίθεται ότι έγραψε ο λοχίας Αντώνης Κωστούλας για να τις στείλει σε κάποια γυναίκα, χωρίς ποτέ να μπορέσει να τις ταχυδρομήσει. Στο διήγημα «Η μυστική παπαρούνα» ο αφηγητής υποφέρει από ένα παλαιό τραύμα (από τους πολέμους 1912-13), που άνοιξε και τον αναγκάζει να μένει μέρα – νύχτα στο αμπρί του, ένα πρόχειρο καταφύγιο στα χαρακώματα.

Συνέχεια

Βασίλειος Τσαβαλιάρης, ο πρώτος πεσών του 1940

Βασίλειος Τσαβαλιάρης (1912-1940)

«… Νυχτούλα ήτανε, χαραή όταν χτυπήθηκε από βλήμα όλμου, στις πέντε η ώρα το πρωί, στο 21ο φυλάκιο στο ύψωμα Γκόλιο της Πυρσόγιαννης Ιωαννίνων», θυμούνται οι συμπολεμιστές του.

Συνέχεια

Η Μάχη των Γιαννιτσών

19-20 Οκτωβρίου 1912

Το πέρασμα του Αξιού, 23-24 Οκτωβρίου 1912

Η Μάχη των Γιαννιτσών, στις 19-20 Οκτωβρίου 1912, υπήρξε η πιο φονική αλλά και η σπουδαιότερη του Α’ Βαλκανικού πολέμου. Πρόκειται για μεγαλούργημα του Ελληνικού στρατού, αφού κατά κοινή παραδοχή, η αναχαίτιση των τουρκικών στρατευμάτων απαιτούσε υπερδιπλάσιες δυνάμεις και ισχυρότατο πυροβολικό. Μετά τη νικηφόρα έκβασή της, η ελληνική Στρατιά κινήθηκε προκειμένου να διαβεί τον υπερχειλισμένο Αξιό ποταμό και να προλάβει να ελευθερώσει την Θεσσαλονίκη πριν τους Βουλγάρους. Μετά από τιτάνια συντονισμένη προσπάθεια στην οποία συνέβαλαν με κάθε τους δύναμη οι κάτοικοι της Χαλάστρας και των γύρω περιοχών, κατέστη εφικτό το πέρασμα του Αξιού από τον Ελληνικό στρατό, τη νύχτα της 23-24ης Οκτωβρίου 1912, υπό καταρρακτώδη βροχή και με κατεστραμμένες όλες τις γέφυρες από τον εχθρό κατά το πέρασμά του. Η Μάχη των Γιαννιτσών και το πέρασμα του Αξιού κατέστησαν εφικτή, λίγες ημέρες αργότερα, την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.

Συνέχεια