Το Διδυμότειχο και οι Παλαιολόγοι

Το Κάστρο του Διδυμοτείχου

Το Διδυμότειχο είναι μία ιστορική Καστροπολιτεία, στην οποία άφησαν το αποτύπωμά τους πολλές και σημαντικές προσωπικότητες διαχρονικά. Ιδιαίτερη θέση στην ιστοριογραμμή της πόλης, κατέχουν μέλη της δυναστείας των Παλαιολόγων καθώς και άλλα πρόσωπα του συγγενικού ή του στρατιωτικοπολιτικού τους κύκλου.

Συνέχεια

Τα τείχη της Πόλης

Η αρχική οχύρωση της Κωνσταντινούπολης οφείλεται στον ιδρυτή της, τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Α’ (307-337). Σύμφωνα με την παράδοση, ο ίδιος χάραξε τη γραμμή που θα ακολουθούσαν τα χερσαία τείχη της Πόλης. Όμως, ήδη από τα τέλη του 4ου αιώνα, η αλματώδης αύξηση του πληθυσμού της Βασιλεύουσας δημιουργούσε προβλήματα έλλειψης χώρου και ευνοούσε την τάση να επεκταθεί ο πολεοδομικός ιστός της εκτός των τειχών του Κωνσταντίνου. Παράλληλα, η εμφάνιση του κινδύνου των Ούννων στο βόρειο σύνορο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, στις αρχές του 5ου αιώνα, κατέστησε απαραίτητη την κατασκευή ισχυρότερης αμυντικής γραμμής, καθώς το δυτικό τμήμα της οχύρωσης της Κωνσταντινούπολης ήταν το πλέον ευάλωτο σε μαζική επίθεση από την πεδιάδα της Θράκης.

Συνέχεια

Η Αγία Θεοδοσία η Οσιομάρτυς Κωνσταντινουπόλεως

29 Μαΐου

«Κέρας κριοῦ κτεῖνάν σε, Θεοδοσία,
Ὤφθη νέον σοι τῆς Ἀμαλθείας κέρας»

Συνέχεια

Η Αγία Υπομονή

13 Μαρτίου
29 Μαΐου

Η Ελένη Δραγάση (Helena Dragaš, 1371-1450) και αργότερα, ως σύζυγος του Μανουήλ Β’ Παλαιολόγου, «Ελένη η εν Χριστώ τω Θεώ αυγούστα και αυτοκρατόρισσα των Ρωμαίων η Παλαιολογίνα», ήταν θυγατέρα του Κωνσταντίνου Δραγάση, ενός από τους πολλούς ηγεμόνες – κληρονόμους του μεγάλου Σέρβου κράλη (βασιλιά) Στεφάνου Δουσάν. Καταγόταν από βασιλική και ευλογημένη γενιά. Στους προγόνους της συγκαταλέγονται άνθρωποι που αγίασαν, όπως ο Στέφανος Νεμάνια, σέρβος βασιλέας που μόνασε με το όνομα Συμεών και ήταν κτήτωρ της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους (13 Φεβρουαρίου). Ο Κωνσταντίνος Δραγάσης ανέλαβε την ηγεμονία της περιοχής μεταξύ των ποταμών Αξιού και Στρυμώνος, που σήμερα ανήκει στη Βουλγαρία.

Συνέχεια

Πήραν την Πόλη πήραν την…

«Όταν φτάσαμε στην πύλη του Αγίου Ρωμανού, μια παράξενη ησυχία έσφιξε την καρδιά μας. Ανεβήκαμε στην έπαλξη να ιδούμε. Οι πολεμιστές μας όλοι είχανε κιόλας βγει στον μεγάλο περίβολο του μεσοτειχίου. Σε λίγο, οι καστρόπορτες θα κλείδωναν… Τώρα λέω. Και αν ακόμα μόνο ετούτη η νύχτα σωθεί από τους αγώνες μας της πολιορκίας. Αν μόνο ετούτη η ώρα μείνει, με τον ήχο του κλειδιού να ορίζει τη μοίρα του θανάτου μας. Θα έφτανε… Ετούτος και μόνον ο μεταλλικός ήχος, το μεταλλικό άγγελμα, που διέγραφε την αλληλουχία των γεγονότων, θα έφτανε, λέω, να καταμαρτυρεί στον αιώνα το μεγαλείο και την ατσάλινη αντοχή όλων εκείνων των γενναίων, που είχανε γείρει πάνω στην πέτρα, περιμένοντας το σάλπισμα …».

Συνέχεια

Νύμφη του κύματος και των αφρών… Η Κωνσταντινούπολη του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη

«Την είδον τόσαις φοραίς. Και την εκαμάρωσα. Νύμφη του κύματος και των αφρών, και νύμφη των κήπων και των λειμώνων. Αναδυομένην εκ των κυμάτων, την ώρα την γλυκείαν της αυγής, με ένα βαθύχρουν τεφρόν πέπλον σκεπασμένην, τον οποίον σιγά σιγά επανεγείρει η Ανατολή με τας ροδίνους αβράς χείρας της, ίνα αναφανή εις τον κόσμον το υπερφυές θέαμα ναών και παλατίων … αναμμένην θαρρείς, εν θεατρική φωταγωγία εορτής, εις τα υαλώματα και τους χρυσούς ορόφους, επί των οποίων προσήναψε πυρσούς χαράς ο ήλιος. Και πλέουν τότε μέσα εις το πέλαγος φωτός, εξαισίως πανηγυρικού, συνοικισμοί απέραντοι, λόφοι κεκαλυμμένοι με κατοικίας, και ακταί με παλάτια βασιλικά και μέγαρα αρχόντων».

Συνέχεια

Μαντί, ένα θεσπέσιο πιάτο της Μικρασιάτικης κουζίνας

Το mantı (μαντί) είναι ένα ιδιαίτερα δημοφιλές φαγητό σε όλη τη Μικρασία και την Κωνσταντινούπολη. Πρόκειται για ένα είδος ζυμαρικών που μοιάζει με το ραβιόλι. Φαΐ που απαιτεί κόπο και υπομονή, αλλά ως αποτέλεσμα αποζημιώνει και με το παραπάνω! Στην Πόλη, στην Καππαδοκία, στα Μικρασιατικά παράλια, τα τραπέζια με μαντί ήταν αφορμή για ν’ ανταμώσει το σόι, για οικογενειακή σύναξη! Ίσως γι’ αυτό και η γεύση του μαντί σε εκείνα τα τραπέζια ήταν πάντα ξεχωριστή και σήμερα πια, ξυπνάει στη μνήμη την πιο γλυκειά νοσταλγία…

Συνέχεια

Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο μέγας Θεολόγος και Υμνογράφος της Εκκλησίας

4 Δεκεμβρίου

Οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας έβαλαν τη δική τους σφραγίδα ο καθένας στη διατύπωση της αποκαλυμμένης και σώζουσας αλήθειας. Είναι όντως θαυμαστό το γεγονός ότι ουδέποτε υπήρξε χρόνος στη δισχιλιόχρονη πορεία της Εκκλησίας μας να μην υπάρχουν Πατέρες και διδάσκαλοι, οι οποίοι εκφράζουν την αυτοσυνειδησία Της.

Συνέχεια

Παναγία του Πέραν, η Δέσποινα των Ρωμιών της Πόλης

Ο ιερός ναός Εισοδίων της Θεοτόκου Σταυροδρομίου και η ιστορία του

Στο πιο κεντρικό σημείο της ευρωπαϊκής πλευράς της Πόλης, στην τοποθεσία που όλοι γνωρίζουμε ως το «Πέραν», στο όμορφο Σταυροδρόμι, ο λαμπρός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου και το εκκλησιαστικό συγκρότημα που τον περιβάλλει, αποτελούμενο από γραφεία, κατοικίες ιερέων, εστίες, αίθουσες και εντευκτήρια, καλύπτει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης.

Συνέχεια

Ο Ταξιάρχης και το Μέγα Ρεύμα Κωνσταντινουπόλεως

«Εάν προς κατοικία ανθρώπων η φύσις όρισε τόπους τινάς εκλεκτούς, ολίγοι των εν τη οικουμένη δύνανται να φιλονικήσουν τα πρωτεία προς το ακρωτήριο του Μεγάλου Ρεύματος …» (Σκ. Βυζάντιος). Ένα οδοιπορικό στον χρόνο και στην πολυκύμαντη ιστορία του ιερού ναού Παμμεγίστων Ταξιαρχών και της Κοινότητας Μεγάλου Ρεύματος Βοσπόρου.

Συνέχεια

Πολίτικο ρυζόγαλο

Τα γλυκά με βάση το γάλα είναι τα αγαπημένα της πολίτικης κουζίνας. Η ετοιμασία τους είναι εύκολη και τα ίδια ελαφριά και θρεπτικά. Μετά από ένα βαρύ γεύμα το γαλακτερό επιδόρπιο είναι η ιδανική επιλογή. Η συνταγή αυτή για ρυζόγαλο έχει μια παράδοση αιώνων! Το ρυζόγαλο, αφού ετοιμαστεί, μπαίνει στον φούρνο όπου αποκτά μια χρυσορόδινη λεπτή κρούστα. Αυτό ακριβώς είναι που το κάνει ξεχωριστό: η υφή του και ο τρόπος μαγειρέματος.

Συνέχεια

Ο μαύρος Σεπτέμβρης των Ρωμιών της Πόλης

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας στα ερείπια
της Παναγίας του Βελιγραδίου (Σεπτ. 1955)

Το χρονικό των Σεπτεμβριανών του 1955 σε βάρος του ελληνισμού της Κωνσταντινουπόλεως και του Οικουμενικού Πατριαρχείου θεωρήθηκε ως «δεύτερη άλωση» της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους. Το ελληνικό στοιχείο στην Πόλη, έχοντας δεχθεί καθοριστικό πλήγμα και αντιμετωπίζοντας πλέον την ωμή βία, την τρομοκρατία και τον διωγμό, δεν κατάφερε ουσιαστικά ποτέ ξανά να ορθοποδήσει και ν’ ανακτήσει την παλαιά κραταιά οικονομική του θέση και δύναμη. Τα Σεπτεμβριανά του ’55, μαζί με το κύμα απελάσεων που ακολούθησαν, το 1964, σήμαναν τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Πόλης από τις επί χιλιετίες πατρογονικές εστίες τους.

Συνέχεια

Μενεξέδες και ζουμπούλια

Πολίτικο τραγούδι, η ιστορία του οποίου χάνεται στα βάθη της Μικράς Ασίας, με μικρές παραλλαγές στη μελωδία, την εναρμόνιση και τους στίχους, ενώ θεωρείται και παραδοσιακό επτανησιακό που ερμηνεύουν χρόνια τώρα οι χορωδίες των Επτανησίων.

Συνέχεια

Εγκρίθηκε η αποκατάσταση του Ορφανοτροφείου Πριγκήπου

Στην Πρίγκηπο, το μεγάλο νησί των Πριγκηπονήσων στην Κωνσταντινούπολη,
ένα τεράστιο, ξύλινο κτήριο, πέντε ορόφων στέκει ακόμη -όσο αντέχει- μέσα στο δάσος

Εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Μνημείων της Τουρκίας, η αποκατάσταση του Ελληνορθόδοξου Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου, του μεγαλύτερου ξύλινου κτίσματος της Ευρώπης και δεύτερου μεγαλύτερου στον κόσμο, στα Πριγκηπόνησα της Κωνσταντινούπολης

Συνέχεια

Η ιστορία των παρακλήσεων στην Υπεραγία Θεοτόκο

Παναγία Μηλεσιώτισσα, Ωρωπός

Η αγάπη, ο σεβασμός και η τιμή των πιστών για το πρόσωπο της Θεοτόκου Μαρίας εκδηλώθηκαν από πολύ νωρίς, από την αρχή της σωτηρίου οικονομίας, όπως λέγουν οι άγιοι θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας μας, και είναι τόσο μεγάλη, ώστε αδυνατεί ο ανθρώπινος λόγος να περιγράψει τα αισθήματα αυτά επαρκώς. Από αυτήν την αγάπη, την τιμή και την ελπίδα στην μεσιτεία της προς τον Σωτήρα Χριστό και Υιό της, κατά το ανθρώπινον η Εκκλησία καθιέρωσε να τελείται κατά την περίοδο της νηστείας του Δεκαπενταύγουστου, η ιερά Ακολουθία του Μικρού και του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνος εναλλάξ, εκτός των εορτών της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Συνέχεια

Παναγία Ελπίς στην Πόλη

Η Κωνσταντινούπολη έδειχνε πάντοτε ιδιαίτερο σεβασμό και απέδιδε ξεχωριστή τιμή στην Υπεραγία Θεοτόκο. Δεκάδες ναοί έχουν από αιώνων οικοδομηθεί στον ευλογημένο αυτό τόπο των ονείρων και των πάντα ζωντανών ελπίδων μας, με σκοπό να τιμηθεί η Μητέρα του Κυρίου μας.

Συνέχεια