Μεγάλο αντίο σε έναν μεγάλο καραγκιοζοπαίχτη

Ο Θανάσης Σπυρόπουλος επί τω έργω…

Μαθητεύοντας από παιδί πλάι στον δικό του πατέρα «…στο πανί, στις φιγούρες πίσω από αυτό, στις φωνές, στον φωτισμό…», έγινε ο κορυφαίος καραγκιοζοπαίχτης της γενιάς του, διασώζοντας μια σπουδαία παράδοση ως τις μέρες μας. Καλό Παράδεισο…

Συνέχεια

Αντίο αγαπημένη Νόνικα…

Από τη θεατρική παράσταση «Ο χορός του θανάτου»
του August Strindberg (Θέατρο Ιλίσια, 1996-97)

«Ηθοποιός σημαίνει φως …»
Μάνος Χατζιδάκις «Οδός Ονείρων», 1962

Θα τη θυμάμαι πάντα για την αξέχαστη ερμηνεία της ως Μπλανς Ντι Μπουά, στο «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τένεσσι Γουίλιαμς, στο «Θέατρο Ιλίσια», και μετά την παράσταση στο καμαρίνι της, που μας δέχτηκε… Εύθραυστη, λαμπερή, μοναδική, εκθαμβωτική, με την πληρότητα της συγκίνησης και της χαράς ακόμα μιας σπουδαίας παράστασης που είχε μόλις δοθεί στο κοινό της, σαν αστέρι που σκορπάει απλόχερα το φως του παντού… Διέθετε μία μοναδική ικανότητα να αναδεικνύει τη δύναμη της ευγένειας και της λεπτότητας που απέπνεε κάθε της λόγος και κάθε της κίνηση και να δίνει αξία και ομορφιά σε κάθε δευτερόλεπτο που περνούσες κοντά της.

Συνέχεια

Έλλη Λαμπέτη, τελευταία συνέντευξη…

Τέτοια γυναίκα!

«Το μυστικό είναι να μην κλαις», μου λέει με φωνή που βγαίνει σαν ψίθυρος. «Να μην κλαις. Γιατί έτσι και κλάψεις, κάηκες …». Τέτοια γυναίκα! Ακόμα και οι ξένοι επιστήμονες που δεν γνώρισαν την καλλιτεχνική ιδιοφυΐα της, που δεν δοκίμασαν την από σκηνής χημεία της, που δεν μυήθηκαν στη σαγήνη της, επιβεβαιώνονται για το ότι η Έλλη Λαμπέτη υπήρξε ένα πλάσμα μοναδικό…

Συνέχεια

«Φιλουμένα Μαρτουράνο» στο θέατρο Δημήτρης Χορν

Η «Φιλουμένα Μαρτουράνο», με τη σκηνοθετική ματιά του Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου και την υπέροχη Μαρία Ναυπλιώτου στον ομώνυμο ρόλο, είναι μια παράσταση που μεταφέρει μοναδικά στη σκηνή τον δυναμισμό των ανθρώπινων σχέσεων, το δράμα αλλά και την κωμωδία με τα οποία πλάθεται στο διάβα του χρόνου η ζωή μας, σκληρή όσο η αλήθεια αλλά και εύθραυστη όσο η ψυχή.

Συνέχεια

Αποχαιρετώντας δυο μεγάλους της υποκριτικής τέχνης

Η Ειρήνη Παπά (Κλυταιμνήστρα) και ο Κώστας Καζάκος (Αγαμέμνων) στην «Ιφιγένεια» του Μιχάλη Κακογιάννη, το 1977. Η ταινία υπήρξε υποψήφια για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας και για τον Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ Καννών. Βραβεύθηκε με το Belgian Femina Award και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ως η Καλύτερη Ταινία, ενώ η νεαρή τότε πρωταγωνίστρια Τατιάνα Παπαμόσχου κέρδισε το Βραβείο Α’ Γυναικείου Ρόλου

Συνέχεια

Μύριζε φύκι και αστρολούλουδο

Sir John William Waterhouse, The Lady of Shalott, 1888 (Tate Britain, London)

«Μ’ αν είναι να ξαναφανεί, να μας θυμίσει πάλι πως υπάρχει,
θα ‘ναι με τίποτε αστραπές, με τίποτε βροχούλες,
και αν θελήσει να δείξει ότι μας αγαπά,
θα ‘ναι με κάνα κυματάκι στα πόδια μας,
με καμιά ψιχάλα στα μάγουλά μας
ή μ’ ένα ψάρι της θάλασσας στο ψαροκόφινό μου …»

Jean Giraudoux, «Ondine», 1938, μτφρ. Οδ. Ελύτης, 1973

Συνέχεια

Θάσος η θαυμασία!

Επιμέλεια: Σοφία Ε. Παυλάκη

Λιμένας Θάσου, Μάιος 1961

«Εκεί να πάω σ’ ένα νησί πετραδερό
που ο ήλιος το λοξοπατάει σαν κάβουρας
κι όλος τρεμάμενος ο πόντος ακούει κι αποκρίνεται»

Οδυσσέας Ελύτης

Συνέχεια

Έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος Βρετανός σκηνοθέτης Πήτερ Μπρουκ

Peter Brook
(21 Μαρτίου 1925 – 3 Ιουλίου 2022)

Ο σπουδαίος Βρετανός θεατρικός σκηνοθέτης Πήτερ Μπρουκ άφησε σήμερα την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 97 ετών

Ο Πήτερ Μπρουκ (Peter Stephen Paul Brook) γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 21 Μαρτίου 1925 και, σε ηλικία επτά ετών, έπαιξε μόνος του μια τετράωρη εκδοχή του Άμλετ για τους γονείς του. Ξεκίνησε να σκηνοθετεί επαγγελματικά το 1942. Μεγάλο μέρος της εντυπωσιακής πορείας του ανήκει ήδη στην Ιστορία του Θεάτρου. Αφού φοίτησε στο Magdalen College της Οξφόρδης, βρέθηκε σύντομα στη Βασιλική Όπερα, σκηνοθετώντας την όπερα «Salome» του Richard Strauss με σχέδια του Salvador Dalí. Σκηνοθέτησε τον Laurence Olivier ως Titus Andronicus στο Stratford για την Royal Shakespeare Company, το 1955 και όταν ο Peter Hall έγινε καλλιτεχνικός διευθυντής του RSC, το 1958, ζήτησε από τον Μπρουκ να τον βοηθήσει εκεί. Οι παραγωγές RSC του Μπρουκ περιλάμβαναν μια σκηνοθεσία του «Βασιλιά Ληρ» το 1962 -το έργο που θεωρούσε «το υπέρτατο επίτευγμα του παγκόσμιου θεάτρου»- με πρωταγωνιστή τον Πωλ Σκόφιλντ.

Συνέχεια

Θεατρίνοι, παλιάτσοι και γελωτοποιοί στην Τέχνη

Zinaida Serebriakova, «Pierrot»,
Self portrait in the costume of Pierrot,
Art Nouveau, 1911

Η Commedia dell’ arte

Μεταξύ 16ου και 18ου αιώνα ήκμασε στην Ιταλία η περίφημη Commedia dell’arte (Κομέντια ντελ άρτε), μορφή λαϊκής αυτοσχεδιαστικής κωμωδίας, η οποία έγινε σύντομα ιδιαίτερα δημοφιλής και έξω από τα σύνορα της Ιταλίας. «Commedia dell’arte» σημαίνει «Κωμωδία της τέχνης», όχι με την έννοια της καλλιτεχνίας, αλλά με αυτήν της τεχνικής και του επαγγελματισμού. Η κωμωδία δηλαδή που δημιουργείται από «δεξιοτέχνες», επαγγελματίες ηθοποιούς, σε αντίθεση με τους ερασιτέχνες της λόγιας κωμωδίας. Επρόκειτο για ένα σύνολο λαϊκών θεατρίνων που, δημιουργώντας μόνοι τους το κοστούμι τους, τη μάσκα τους, τις ιδιαιτερότητες της φωνής τους και τη στάση του σώματός τους, έπλαθαν τους χαρακτήρες της.

Συνέχεια

Ηλίας Καρελλάς: Ο Καραγκιόζης είναι ο ήρωας της συλλογικής μας περιπέτειας

Θεωρείται ένας ανανεωτής του Θεάτρου Σκιών. Μαθητής της παλαιάς γενιάς, γεφυρώνει με σεβασμό την παραδοσιακή τέχνη με το σήμερα. Ένας από τους καλύτερους νέους καραγκιοζοπαίχτες της Ελλάδας εξηγεί πώς αιμοδοτεί το σύγχρονο ελληνικό Θέατρο Σκιών με ιδέες και συμπράξεις με ζωντανές ορχήστρες, ηθοποιούς και τραγουδιστές που δεν θα περίμενε κανείς να δει πλάι στον Καραγκιόζη…

Συνέχεια

Καλιγούλας (Αλμπέρ Καμύ)

Αλμπέρ Καμύ (1913-1960)

Ο Αλμπέρ Καμύ (Alber Camus) είναι μία από τις μεγαλύτερες πνευματικές φυσιογνωμίες του 20ού αιώνα. Έγραψε δοκίμια, θέατρο, μυθιστορήματα και κατόρθωσε να επιτύχει και ως φιλόσοφος και ως λογοτέχνης. Μετείχε ενεργά στην αντίσταση εναντίον του φασισμού και εγκαίρως κατήγγειλε τη βαρβαρότητα του Σταλινισμού. Ο ίδιος αρνείται την ένταξή του στον υπαρξισμό. Είναι βαθιά ανθρωπιστής και προσπάθησε να απαντήσει στο παράλογο του θανάτου.

Συνέχεια

Βλέφαρό μου (νανούρισμα)

«Βλέφαρό μου»

Ένα ονειρικό νανούρισμα από τον Χρόνη Αηδονίδη και τον Νίκο Κυπουργό

Έλα ύπνε, πάρ’ το
σε μετάξι επάνω βάλ’ το
σιγά

Κι από μέλι γάλα
νά ‘ν’ του ονείρου του η σκάλα
πλατιά

Βλέφαρό μου σφαλιστό
αχ! τυχερό μου
Μη χαράζεις άστρο της αυγής
μη μου τρομάζεις.

(Μουσική: Νίκος Κυπουργός, άλμπουμ: «Τα Μυστικά του Κήπου» 2001, στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου, ερμηνεία: Χρόνης Αηδονίδης)

Συνέχεια

Η Αιολική γη του Ηλία Βενέζη από το Εθνικό Θέατρο

Θέατρο REX – Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη» από 02.12.2021

Η «Αιολική Γη» ξεπηδάει από τις ρίζες των δέντρων της Ανατολής, από τα βουνά της Μικρασίας που τα λένε «Κιμιντένια» και ταξιδεύει από το κτήμα του παππού και της γιαγιάς στα κύματα του Αιγαίου. Έτσι όπως ταξιδεύει και η ψυχή του μικρού Πέτρου, που παρέα με την αγαπημένη αδελφή του, ακούει τις μυστικές φωνές της φύσης, τα καλέσματα των σπηλιών και των φαραγγιών και αφουγκράζεται τους ήχους της γης και του νερού. Κοντά στα τσακάλια, τα αγριογούρουνα, τις αρκούδες και τους αετούς ο Πέτρος θα γνωρίσει μαζί με τα παραμύθια της γιαγιάς, τα πρώτα σκιρτήματα του έρωτα. Θα γνωρίσει την τραχιά και άγρια φύση του τόπου και των ανθρώπων και θα μάθει για τους προγόνους του, που ξεχέρσωσαν την άγονη γη κάνοντάς τη ζωή και πεπρωμένο τους.

Συνέχεια

Λογοκρισία, προπαγάνδα και αντίσταση στη δικτατορία των Συνταγματαρχών

Το καθεστώς, που έμεινε γνωστό ως «Δικτατορία των Συνταγματαρχών» ή ως «Χούντα* των Συνταγματαρχών» ή «Επταετία», προχώρησε από τις πρώτες ώρες της 21ης Απριλίου 1967 σε κήρυξη στρατιωτικού νόμου για αόριστο χρονικό διάστημα, καθώς επίσης και σε απαγόρευση κάθε πολιτικής δραστηριότητας και στην καθιέρωση αυστηρής λογοκρισίας. Κάθε άρθρο εφημερίδας, κάθε έργο τέχνης, έπρεπε να έχει την έγκριση των αξιωματικών της αρμόδιας επιτροπής που έδρευε στο Υπουργείο Τύπου, επί της οδού Ζαλοκώστα.

Συνέχεια

Μύριζε φύκι και αστρολούλουδο

Sir John William Waterhouse, The Lady of Shalott, 1888 (Tate Britain, London)

«Μ’ αν είναι να ξαναφανεί, να μας θυμίσει πάλι πως υπάρχει,
θα ‘ναι με τίποτε αστραπές, με τίποτε βροχούλες,
και αν θελήσει να δείξει ότι μας αγαπά,
θα ‘ναι με κάνα κυματάκι στα πόδια μας,
με καμιά ψιχάλα στα μάγουλά μας
ή μ’ ένα ψάρι της θάλασσας στο ψαροκόφινό μου …»

Jean Giraudoux, «Ondine», 1938, μτφρ. Οδ. Ελύτης, 1973

Συνέχεια

Θάσος η θαυμασία!

Επιμέλεια: Σοφία Ε. Παυλάκη

Λιμένας Θάσου, Μάιος 1961

«Εκεί να πάω σ’ ένα νησί πετραδερό
που ο ήλιος το λοξοπατάει σαν κάβουρας
κι όλος τρεμάμενος ο πόντος ακούει κι αποκρίνεται»

Οδυσσέας Ελύτης

Συνέχεια