Ο Οδυσσέας Ελύτης έφυγε σαν σήμερα από τη ζωή, στις 18 Μαρτίου 1996…

Οδυσσέας Ελύτης
Ηράκλειο Κρήτης, 2 Νοεμβρίου 1911 – Αθήνα, 18 Μαρτίου 1996

«Θα μεταλάβω με νερό θαλασσινό
στάλα τη στάλα συναγμένο απ’ το κορμί σου
σε τάσι αρχαίο, μπακιρένιο αλγερινό
που κοινωνούσαν πειρατές πριν πολεμήσουν …»
Νίκος Καββαδίας, «Fata Morgana», 1977

Ο Νίκος Καββαδίας σε παιδική ηλικία

Ο ποιητής και πεζογράφος Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου του 1910, στην επαρχιακή πόλη Νίκολσκι Ουσουρίσκι, του Χαρμπίν της Μαντζουρίας, από γονείς Κεφαλλονίτες. Σε ηλικία τεσσάρων ετών και μετά την κήρυξη του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, η οικογένειά επέστρεψε στο Αργοστόλι.

«Υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα…». Το τραγούδι αυτό (σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, μουσική Μίκη Θεοδωράκη και με ερμηνευτή τον Παύλο Σιδηρόπουλο), έρχεται στο νου, όταν αναφερόμαστε στον Νίκο Τεμπονέρα. Τον Δάσκαλο, που στάθηκε δίπλα στους μαθητές του. Ο Νίκος Τεμπονέρας (γεν. 1954) έπεσε νεκρός στις 8 Ιανουαρίου 1991, στο σχολικό συγκρότημα του 3ου και 7ου Γυμνασίου και Λυκείου Πάτρας, μετά από επίθεση τραμπούκων της ΟΝΝΕΔ με επικεφαλής το στέλεχός της Γ. Καλαμπόκα, και ενώ είχαν φουντώσει οι μαθητικές κινητοποιήσεις και καταλήψεις. Ο Τεμπονέρας πίστευε σε ένα δημοκρατικό σχολείο. Στήριζε με όλο του το είναι τον μαθητικό αγώνα, γιατί τον θεωρούσε δίκαιο. Είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το νομοσχέδιο Κοντογιαννόπουλου έφερνε το ελληνικό σχολείο πίσω στη δεκαετία του ‘50. Και αυτή του τη στάση την πλήρωσε με τη ζωή του μόλις στα 37 του χρόνια…

«Την είδον τόσαις φοραίς. Και την εκαμάρωσα. Νύμφη του κύματος και των αφρών, και νύμφη των κήπων και των λειμώνων. Αναδυομένην εκ των κυμάτων, την ώρα την γλυκείαν της αυγής, με ένα βαθύχρουν τεφρόν πέπλον σκεπασμένην, τον οποίον σιγά σιγά επανεγείρει η Ανατολή με τας ροδίνους αβράς χείρας της, ίνα αναφανή εις τον κόσμον το υπερφυές θέαμα ναών και παλατίων … αναμμένην θαρρείς, εν θεατρική φωταγωγία εορτής, εις τα υαλώματα και τους χρυσούς ορόφους, επί των οποίων προσήναψε πυρσούς χαράς ο ήλιος. Και πλέουν τότε μέσα εις το πέλαγος φωτός, εξαισίως πανηγυρικού, συνοικισμοί απέραντοι, λόφοι κεκαλυμμένοι με κατοικίας, και ακταί με παλάτια βασιλικά και μέγαρα αρχόντων».

Όνειρα κι όνειρα ήρθανε
στα γενέθλια των γιασεμιών
Νύχτες και νύχτες στις λευκές
αϋπνίες των κύκνων
Η δροσιά γεννιέται μες στα φύλλα
όπως μες στον απέραντο ουρανό
το ξάστερο συναίσθημα.