Θα μεταλάβω με νερό θαλασσινό… Ένα αφιέρωμα στον Νίκο Καββαδία

«Θα μεταλάβω με νερό θαλασσινό
στάλα τη στάλα συναγμένο απ’ το κορμί σου
σε τάσι αρχαίο, μπακιρένιο αλγερινό
που κοινωνούσαν πειρατές πριν πολεμήσουν …»
Νίκος Καββαδίας, «Fata Morgana», 1977

Ο Νίκος Καββαδίας σε παιδική ηλικία

Ο ποιητής και πεζογράφος Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου του 1910, στην επαρχιακή πόλη Νίκολσκι Ουσουρίσκι, του Χαρμπίν της Μαντζουρίας, από γονείς Κεφαλλονίτες. Σε ηλικία τεσσάρων ετών και μετά την κήρυξη του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, η οικογένειά επέστρεψε στο Αργοστόλι.

Συνέχεια

Θεσσαλονίκη (Νίκος Καββαδίας)

Η «Θεσσαλονίκη» ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου, σε στίχους Νίκου Καββαδία, δεν σταμάτησε ποτέ να μας ταξιδεύει…

Θεσσαλονίκη

Ήταν εκείνη τη νυχτιά που φύσαγε ο Βαρδάρης
το κύμα η πλώρη εκέρδιζεν οργιά με την οργιά
σ’ έστειλε ο πρώτος τα νερά να πας για να γραδάρεις
μα εσύ θυμάσαι τη Σμαρώ και την Καλαμαριά

Συνέχεια

Μέρες στη θάλασσα, όλες τους όμοιες όπως η ευτυχία…

Συντροφιά με τον Αλμπέρ Καμύ στο Aιγαίο!

Albert Camus

«Μέρες στη θάλασσα, όλες τους όμοιες όπως η ευτυχία …», μονολογεί ο Αλμπέρ Καμί. Από τον ψηλότερο βράχο, το Γιβραλτάρ, το δεύτερο θεόρατο μονόπετρο του Αιγαίου, τον Κάλαμο της Ανάφης, κι από την Πέτρα του Ρωμιού, στην ακτή της Αφροδίτης στην Κύπρο, ως το νησάκι Πιπέρι, τη Δήλο των ταξιδιών στις Κυκλάδες, «θάλασσα πλατιά, πάντα να οργώνεται και πάντα να παραμένει παρθένα, μαζί με τη νύχτα, θρησκεία μου …».

Συνέχεια

Ο Τουρλίτης, το λύχνο του άστρου…

«Με το λύχνο του άστρου στους ουρανούς εβγήκα
στο αγιάζι των λειμώνων στη μόνη ακτή του κόσμου…»
Οδυσσέας Ελύτης, Το Άξιον Εστί

Κάθε φορά που διαβάζω ή ακούω αυτούς τους στίχους στα μάτια της ψυχής μου υψώνεται αγέρωχος και ολόφωτος ο Τουρλίτης, έτσι όπως κάποτε τον πρωτοαντίκρισαν τα παιδικά μου μάτια, ένα καλοκαίρι στην Άνδρο, το νησί της γιαγιάς Σοφίας… Ίδιος κερί που ανάβει πάνω στο μανουάλι του κόσμου, ο Τουρλίτης δείχνει ακούραστα τα αστέρια τρυπώντας τον νυχτερινό ουρανό της Άνδρου.

Συνέχεια

«Με το λύχνο του άστρου στους ουρανούς εβγήκα
στο αγιάζι των λειμώνων στη μόνη ακτή του κόσμου…»
Οδυσσέας Ελύτης, Το Άξιον Εστί

Κάθε φορά που διαβάζω ή ακούω αυτούς τους στίχους στα μάτια της ψυχής μου υψώνεται αγέρωχος και ολόφωτος ο Τουρλίτης, έτσι όπως κάποτε τον πρωτοαντίκρισαν τα παιδικά μου μάτια, ένα καλοκαίρι στην Άνδρο, το νησί της γιαγιάς Σοφίας… Ίδιος κερί που ανάβει πάνω στο μανουάλι του κόσμου, ο Τουρλίτης δείχνει ακούραστα τα αστέρια τρυπώντας τον νυχτερινό ουρανό της Άνδρου.

Συνέχεια

Η Παναγία Θαλασσινή της Άνδρου

«Άγιε Νικόλα φύλαγε κι αγιά Θαλασσινή ..»
Νίκος Καββαδίας

Συνέχεια

Πέρδικα, το παλιό ψαροχώρι στον νοτιά της Αίγινας

Η Πέρδικα και ο κόλπος του Μαραθώνα

Η Πέρδικα είναι παλαιός παραδοσιακός οικισμός της Αίγινας, χτισμένος στα ανηφορικά καλντερίμια του λόφου γύρω απ’ το λιμάνι της. Στο παρελθόν οι κάτοικοί της ασχολούνταν αποκλειστικά με το ψάρεμα. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι τα μικρά σπιτάκια με τις κάτασπρες αυλές, που επικοινωνούν μεταξύ τους. Με την εκκλησία της Παναγίας να δεσπόζει στην καρδιά του και τον απάνεμο ορμίσκο του να βυθίζεται στα ρόδινα ηλιοβασιλέματα, το όμορφο ψαροχώρι του νησιού είναι ένας τόπος που αγαπά κανείς με την πρώτη ματιά…  

Συνέχεια

Ναυτάκι του περιβολιού (Οδυσσέας Ελύτης)

Με όρτσα ψυχή με άρμη στα χείλια
Με ναυτικά και με σαντάλια κόκκινα
Σκαλώνει μες στα σύννεφα
Πατάει τα φύκια τ’ ουρανού.
Η αυγή σφυρίζει στην κοχύλα της
Μια πλώρη έρχεται αφρίζοντας
Άγγελοι! Σία τα κουπιά
Ν’ αράξει εδώ η Ευαγγελίστρια!

Συνέχεια

Θάσος η θαυμασία!

Επιμέλεια: Σοφία Ε. Παυλάκη

Λιμένας Θάσου, Μάιος 1961

«Εκεί να πάω σ’ ένα νησί πετραδερό
που ο ήλιος το λοξοπατάει σαν κάβουρας
κι όλος τρεμάμενος ο πόντος ακούει κι αποκρίνεται»

Οδυσσέας Ελύτης

Συνέχεια

Είχα μια θάλασσα στο νου!

Πάργα, Ήπειρος

«Είχα μια θάλασσα στο νου
κι ένα περβόλι, περιβόλι τ’ ουρανού»

Οι βαθύτερα χαραγμένες μνήμες μας, εκείνες που πιο δύσκολα ξεθωριάζουν, είναι οι παιδικές. Θυμάμαι το καλοκαίρι του 1974, το καλοκαίρι που έγινα οκτώ χρονών, ως αναστάσιμο. Ο κόσμος -αγκυλωμένος μέχρι τότε και βλοσυρός, καταθλιπτικά «ελληνοχριστιανικός»- από τη μια μέρα στην άλλη ξεμαρμάρωσε, πλημμύρισε από χρώματα και ευωδιές.

Συνέχεια

Αγία Κυριακή, το εκκλησάκι του βράχου στη Λευκάδα

Απέναντι από το κοσμοπολίτικο σήμερα Νυδρί, στη βόρεια απόληξη της χερσονήσου του Γενίου – Βλυχού, είναι χτισμένο ένα μικρό εκκλησάκι, το «εκκλησάκι του βράχου», που είναι αφιερωμένο στην Αγία Μεγαλομάρτυρα Κυριακή.

Συνέχεια

Ε σεις στεριές και θάλασσες!

Ιθάκη όρμος Αφτέλι (Σκύδι)

Ο Ήλιος

Ε σεις στεριές και θάλασσες
τ’ αμπέλια κι οι χρυσές ελιές
ακούτε τα χαμπέρια μου
μέσα στα μεσημέρια μου
«Σ’ όλους τους τόπους κι αν γυρνώ
μόνον ετούτον αγαπώ!».

Συνέχεια

Οδηγίαι προς Λουομένους

Χρήσιμες οδηγίες του τότε Υπουργείου Κρατικής Υγιεινής και Αντίληψης
για τα αερόλουτρα, τα θαλασσόλουτρα και τα ηλιόλουτρα του Ελληνικού λαού

Συνέχεια

Η Πίννα, η Τόννα κι η Μπουρού… Οι μεγάλες κυρίες των βυθών της Μεσογείου

Τα μεγαλύτερα είδη κοχυλιών που συναντάμε στην Ελλάδα, την Κύπρο, αλλά και σε ολόκληρη τη Μεσόγειο Θάλασσα είναι τρία: η Πίννα η ευγενής (Pinna nobilis), η Τόννα (Tonna galea) και ο Τρίτωνας ή Μπουρού (Charonia tritonis variegata). Και τα τρία αυτά κοχύλια ανήκουν στα προστατευόμενα είδη καθώς κινδυνεύουν με αφανισμό. Τα κοχύλια είναι ταυτισμένα με το ελληνικό καλοκαίρι, σύμβολα της ευτυχίας, της χαράς, της ξενοιασιάς, αλλά και των αγαπημένων περιπλανήσεων στις ελληνικές θάλασσες! Ας γνωρίσουμε όμως καλύτερα τις τρεις αυτές μεγάλες κυρίες των βυθών της Μεσογείου και τον θαυμαστό αλλά και απειλούμενο κόσμο τους..

Συνέχεια

Το Ελληνικό Καλοκαίρι (Jacques Lacarrière)

(φωτ. Δ. Διανελλής, «Στην αγκαλιά του Παγασητικού», 1980, Η Μαγνησία Στο Πέρασμα Του Χρόνου/fb)

«Στην Ελλάδα η ομορφιά δεν μαθαίνεται ποτέ, είναι αυθόρμητη, αυτόχθονη όπως τ’ άσπρα κεντίδια των κυμάτων πάνω στην άμμο, όπως η μελετημένη συμμετρία των κυπαρισσιών σε όλο το μήκος των δρόμων, σαν μία πανδαισία χρωμάτων σε πόρτες και παράθυρα, ή σαν το πολύχρωμο έμβλημα των ελληνικών ενδυμάτων και κοσμημάτων. Διότι η ομορφιά είναι μία μάχη, είναι η νίκη του φωτός πάνω στη σκιά».

Συνέχεια

Φώτα – Ολόφωτα (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης)

(1894)

Ἐκινδύνευε ν᾽ ἀποθάνῃ ἀπὸ τοὺς πόνους ἡ Μαχώ, ἡ γυναίκα τοῦ Κωνσταντῆ τοῦ Πλαντάρη, νεόγαμος, πρωτάρα.

Ἡ Πλανταρού, ἡ πενθερά της, εἶχε καλέσει ἀπὸ τὸ βράδυ τῆς προλαβούσης ἡμέρας τὴν μαμμὴν τὴν Μπαλαλίναν καὶ τὴν ἐμπροσθινὴν τὴν Σωσάνναν. Αἱ δύο γυναῖκες, τεχνίτισσαι εἰς τὸ εἶδός των καὶ ἡ μήτηρ τοῦ συζύγου τῆς κοιλοπονούσης, φιλόστοργος, ὡς πᾶσα πενθερὰ ἥτις δὲν ἐπιθυμεῖ τὸν θάνατον τῆς νύμφης της, ὅταν αὕτη εἶναι πρωτάρα, πρὶν βεβαιωθῇ ὅτι θὰ ἐπιζήσῃ τὸ παιδίον διὰ νὰ ἀσφαλισθῇ ἡ κληρονομία τῆς προικός, ἐπροσπάθουν ὅσον τὸ δυνατὸν νὰ ἀνακουφίσουν τοὺς πόνους τῆς ὠδινούσης. Καὶ εἶχεν ἀνατείλει ἤδη ἡ ἄλλη ἡμέρα καὶ ἀκόμη ἡ γυνὴ ἐκοιλοπόνει, καὶ ἡ μαμμή, ἡ ἐμπροσθινὴ καὶ ἡ πενθερὰ συνεπόνουν μὲ αὐτήν, καὶ ὁ καλογερόπαπας τοῦ Μετοχίου τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος εἶχε λάβει ἐντολὴν νὰ ψάλῃ μικρὰν καὶ μεγάλην Παράκλησιν πρὸς βοήθειαν τῆς ὠδινούσης.

Συνέχεια

Το καράβι στη λαϊκή τέχνη, την παράδοση και τον πολιτισμό

Καλὸ ταξίδι, ἀλαργινὸ καράβι μου, στοῦ ἀπείρου
καὶ στῆς νυχτὸς τὴν ἀγκαλιὰ, μὲ τὰ χρυσὰ σου φῶτα!
Νἄμουν στὴν πλώρη σου ἤθελα, γιὰ νὰ κοιτάζω γύρου
σὲ λιτανεία νὰ περνοῦν τὰ ὀνείρατα τὰ πρῶτα…
Κώστας Καρυωτάκης

Συνέχεια