Νίκος Τεμπονέρας, «Υπερασπίσου το παιδί…»

«Υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα…». Το τραγούδι αυτό (σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, μουσική Μίκη Θεοδωράκη και με ερμηνευτή τον Παύλο Σιδηρόπουλο), έρχεται στο νου, όταν αναφερόμαστε στον Νίκο Τεμπονέρα. Τον Δάσκαλο, που στάθηκε δίπλα στους μαθητές του. Ο Νίκος Τεμπονέρας (γεν. 1954) έπεσε νεκρός στις 8 Ιανουαρίου 1991, στο σχολικό συγκρότημα του 3ου και 7ου Γυμνασίου και Λυκείου Πάτρας, μετά από επίθεση τραμπούκων της ΟΝΝΕΔ με επικεφαλής το στέλεχός της Γ. Καλαμπόκα, και ενώ είχαν φουντώσει οι μαθητικές κινητοποιήσεις και καταλήψεις. Ο Τεμπονέρας πίστευε σε ένα δημοκρατικό σχολείο. Στήριζε με όλο του το είναι τον μαθητικό αγώνα, γιατί τον θεωρούσε δίκαιο. Είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το νομοσχέδιο Κοντογιαννόπουλου έφερνε το ελληνικό σχολείο πίσω στη δεκαετία του ‘50. Και αυτή του τη στάση την πλήρωσε με τη ζωή του μόλις στα 37 του χρόνια…

Συνέχεια

Αρνίτσι Μπίτσι, ένα παραδοσιακό παραμύθι

Τα σχολεία ανοίγουν και… ποιος από μας δεν θυμάται το Αρνίτσι Μπίτσι, το διδακτικό παραμύθι από τις γεμάτες νοσταλγία σελίδες στο παλιό Ανθολόγιο του Δημοτικού;

Συνέχεια

Η Βλάστη, το στολίδι της Δυτικής Μακεδονίας

Η Βλάστη Εορδαίας

Χωριό στο βορειοδυτικό τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης, η Βλάστη υπάγεται στον Δήμο Εορδαίας και είναι χτισμένη αμφιθεατρικά, σε ένα οροπέδιο με υψόμετρο 1.240 μέτρα, σ’ ένα αλπικό οροπέδιο ανάμεσα στα βουνά Σινιάτσικο (Άσκιο) (2.222 μ.) και Μουρίκι (1.650 μ.), βόρεια της Κοζάνης και σε απόσταση 25 χιλ. από την Πτολεμαΐδα. Η ιστορία του χωριού αρχίζει τον 15ο αι. μετά την εγκατάσταση Τούρκων Κονιάρων στην κοιλάδα των Καϊλαρίων (Πτολεμαΐδα), οπότε οι χριστιανικοί πληθυσμοί, που ζούσαν εκεί, αναγκάστηκαν να μετοικίσουν σε πιο ασφαλείς και απρόσιτες περιοχές, κυρίως στα ορεινά τμήματα του Μακεδονικού χώρου.

Συνέχεια

Χιόνια στο Μέγα Ρεύμα

«Πώς πέρασαν οι μήνες, πότε έφθασε ο χειμώνας, οι μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης, η Γέννηση του Σωτήρα μας, ούτε που το κατάλαβα. Ξημέρωσε μια παγωμένη ημέρα του Δεκέμβρη. Μια μέρα κρύα και ο ήλιος που ταξίδευε πάνω στον ατσάλινο ουρανό μάταια πάσχιζε να ζεστάνει τη Θεοφύλακτη. Τα σύννεφα, φορτωμένα χιόνι, ταξίδευαν σπρωγμένα από το ξεροβόρι. Από νωρίς, πολύ πριν έλθει η νύχτα, οι κάτοικοι είχαν κλειστεί στα σπίτια τους, σε αρχοντικά ή σε χαμόσπιτα, ανάλογα με τη γέννα του καθεμιανού, και οι πλατείες και οι φαρδιοί δρόμοι και τα στενοσόκκακα ήταν έρημα και σιωπηλά και μόνο προς τον Κεράτιο, εκεί που ήτανε τα καπηλειά, ακούγονταν οι φωνές και τα τραγούδια των χαροκόπων …».

Συνέχεια

Άγιος Δαμασκηνός Στουδίτης, ένας Δάσκαλος του Γένους

27 Νοεμβρίου

Στον χειμαζόμενο από την τουρκική κατάκτηση Ελληνισμό έστειλε η Θεία Πρόνοια μία μεγάλη μορφή κατά τον 16ο αιώνα. Πρόκειται για τον Άγιο Δαμασκηνό Στουδίτη, τον οποίο η Εκκλησία μας τιμά στις 27 Νοεμβρίου. Κληρικός, λόγιος, μαχητικός Ορθόδοξος, συγγραφεύς θαυμαστών βιβλίων, σοφός, σεμνός και ασκητικός, ο Δαμασκηνός υπήρξε άριστος Ποιμενάρχης στις δύο Επισκοπές όπου τον απέστειλε το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Πρώτα στην Επισκοπή Λητής και Ρεντίνης (σημερινή Μητρόπολη Λαγκαδά) και στη συνέχεια στην Μητρόπολη Ναυπάκτου και Άρτης, όπως ονομαζόταν τότε.

Συνέχεια

Η ηρωική θυσία του Κυριάκου Μάτση

19 Νοεμβρίου 1958

Κυριάκος Μάτσης (1926-1958) (kyriakosmatsis.com.cy)

Ο Κυριάκος Μάτσης αντιτάχθηκε σε κάθε μορφή ολοκληρωτισμού και καταπίεσης. Ο λόγος του υπήρξε πάντα λόγος διαχρονικός που πηγάζει από αξίες οικουμενικές και πανανθρώπινες. Η πίστη του στην ελευθερία και στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια στάθηκαν οι παντοτινοί σύντροφοί του και με την ηρωική θυσία του υπηρέτησε μέχρι τέλους τον αγώνα για την ελευθερία της πατρίδας του και την εθνική της αποκατάσταση.

Συνέχεια

Μικρός Τύμβος

Ξεκινώντας
δίχως τουφέκι – σπαθί, μονάχα με τον ήλιο
στο μέτωπο λάμπετε τόσο ψηλά
που η ποίηση θα μείνει χρεώστης σας.
Υπήρξατε ήρωες και ποιητές μαζί.
Είστε το ποίημα.
Απλώνοντας το χέρι μου δε φτάνει ως εκεί
που ωραία λουλούδια σε υψηλό λειμώνα τις μορφές σας
λιτανεύει ο αέρας της αρετής.
Ω παιδιά μου!
Μπροστά σ’ αυτό το Ποίημα μετράει μόνο η σιωπή.

Νικηφόρος Βρεττάκος

Συνέχεια

Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο

Οι μεταδόσεις του σταθμού του Πολυτεχνείου κατά την εξέγερση του Νοέμβρη του 1973

Ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου ήταν παράνομος ραδιοφωνικός σταθμός ο οποίος λειτούργησε για ελάχιστες ημέρες, το 1973, το τελευταίο έτος της δικτατορίας των Συνταγματαρχών με έδρα το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ο σταθμός ξεκίνησε τη λειτουργία του στις 15 Νοεμβρίου του 1973 ύστερα από την πρωτοβουλία φοιτητών του Πολυτεχνείου για να ξεσηκώσουν τον λαό κατά της χούντας. Η πιο γνωστή φράση του είναι:

«Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο, σας μιλά ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζομένων μαθητών, των ελεύθερων αγωνιζομένων Ελλήνων».

Συνέχεια

Το Πολυτεχνείο ζει

Κάθε Νοέμβρη, ο νους και η καρδιά μας είναι εκεί, στο Πολυτεχνείο της Αθήνας, στην ηρωική εξέγερση των φοιτητών, της νεολαίας και ολόκληρου του ελληνικού λαού κατά της τυραννίας, τον Νοέμβριο του 1973.

Συνέχεια

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το μεγάλο όραμα του Νικολάου Στουρνάρη

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), το πρώτο πανεπιστημιακό ίδρυμα της ελεύθερης Ελλάδος

«Με τα υπόλοιπα χρήματα της καταστάσεώς μου,
να κτισθή εις Αθήνας εν λαμπρόν Πολυτεχνείον»

Νικόλαος Στουρνάρης, 1852

(απόσπασμα από τη διαθήκη του)

Συνέχεια

Φροντιστήριον Τραπεζούντος, ο Φάρος της Ανατολής

Το Φροντιστήριο Τραπεζούντος σε καρτ ποστάλ των αρχών του 20ού αιώνα

Το Φροντιστήριο Τραπεζούντος υπήρξε ο σημαντικότερος και μακροβιότερος εκπαιδευτικός οργανισμός στην Τραπεζούντα. Ιδρύθηκε από τον Σεβαστό Κυμινήτη, σχολάρχη της Μεγάλης του Γένους Σχολής, το 1682, σε μετόχι της Παναγίας Σουμελά.

Συνέχεια

Η Ελληνική Ομογένεια για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επαναστάσεως

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, η Ελληνική Ομογένεια στο εξωτερικό έδωσε το δικό της δυναμικό παρόν στις εορταστικές εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν για τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Φέτος, οι εορτασμοί είχαν παντού, εντός και εκτός Ελλάδος, ιδιαίτερο ενθουσιασμό και συγκινησιακή φόρτιση, καθώς εορτάζουμε τη συμπλήρωση 200 ετών από την έναρξη της Επαναστάσεως.

Συνέχεια

Ο Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος Κωνσταντινουπόλεως

Επιμέλεια: Σοφία Ε. Παυλάκη, Νομικός

Η λαμπρή σταδιοδρομία του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως (ΕΦΣΚ) δεν περιορίσθηκε μόνο στην εφαρμογή του εμπνευσμένου προγράμματός του, αλλά συγχρόνως και στην ίδρυση Επιστημονικών τμημάτων, Βιβλιοθήκης και Φιλανθρωπικών σωματείων στην Κωνσταντινούπολη και αντίστοιχων συλλόγων και σε άλλες πόλεις της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αποβλέποντας πάντοτε να συντείνει στην ευρύτερη διάδοση των γραμμάτων και του πολιτισμού και στη συλλογή, διατήρηση και ανάδειξη λαογραφικών παραδόσεων και αρχαίων μνημείων. Για τούτο και ο Σύλλογος δικαίως εθεωρείτο ως ένα σπουδαίο και ισχυρό πνευματικό κέντρο που λάμπρυνε με τη δραστηριότητα και το έργο του τον Ελληνισμό της Πόλης και σταδιακά κατέστη θεματοφύλακας του πνευματικού πλούτου της πολίτικης Ρωμιοσύνης. Το θαυμαστό έργο και την ακμάζουσα πορεία του ΕΦΣΚ ανέκοψε βίαια και ολέθρια η Μικρασιατική καταστροφή και οι συστηματικές διώξεις σε βάρος του χριστιανικού στοιχείου στην Οθωμανική αυτοκρατορία, στις αρχές του περασμένου αιώνα. Στο παρόν αφιέρωμα επιχειρείται μία αναδρομή στη δράση και το έργο του εν Κωνσταντινουπόλει Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου καθώς επίσης και μία αναφορά στην ιστορία του Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών, που από την ίδρυσή του το 1928 μέχρι σήμερα, αποτελεί την πνευματική συνέχεια του ΕΦΣΚ στον Ελλαδικό χώρο.

Συνέχεια

Οι Άγιοι Τρεις Ιεράρχες

Βασίλειος ο Μέγας, Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Γρηγόριος ο Θεολόγος

30 Ιανουαρίου

Η Αγία Μητέρα Ορθόδοξος κατ’ Ανατολάς Εκκλησία του Χρστού την 30ή Ιανουαρίου εορτάζει τους τρεις μεγίστους φωστήρας της τρισηλίου Θεότητος, Βασίλειον τον Μέγα, Γρηγόριον τον Θεολόγον και Ιωάννην τον Χρυσόστομον. Οι τρεις Ιεράρχες και Οικουμενικοί διδάσκαλοι υπήρξαν κατά την εποχή τους όντως Πανεπιστήμονες και πολυγραφότατοι θεολογικοί συγγραφείς. Εθεράπευσαν με την μελέτη και τα πνευματικά πονήματά τους, τόσον την εκκλησιαστική, όσον και την θύραθεν παιδεία και γι’ αυτό η πολιτεία ανεγνώρισε αυτούς ως προστάτες των Γραμμάτων. Οι τρεις Ιεράρχες έλαβαν πλήρη και πολύπλευρη φιλοσοφική και θεολογική μόρφωση, συνάμα όμως έλαβαν γνώση και όλων των τότε γνωστών και ολοκληρωμένων επιστημών, όπως της ιατρικής, της νομικής, της ρητορικής, της αστρονομίας κ.ά.

Συνέχεια

Χιόνια στο Μέγα Ρεύμα

«Πώς πέρασαν οι μήνες, πότε έφθασε ο χειμώνας, οι μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης, η Γέννηση του Σωτήρα μας, ούτε που το κατάλαβα. Ξημέρωσε μια παγωμένη ημέρα του Δεκέμβρη. Μια μέρα κρύα και ο ήλιος που ταξίδευε πάνω στον ατσάλινο ουρανό μάταια πάσχιζε να ζεστάνει τη Θεοφύλακτη. Τα σύννεφα, φορτωμένα χιόνι, ταξίδευαν σπρωγμένα από το ξεροβόρι. Από νωρίς, πολύ πριν έλθει η νύχτα, οι κάτοικοι είχαν κλειστεί στα σπίτια τους, σε αρχοντικά ή σε χαμόσπιτα, ανάλογα με τη γέννα του καθεμιανού, και οι πλατείες και οι φαρδιοί δρόμοι και τα στενοσόκκακα ήταν έρημα και σιωπηλά και μόνο προς τον Κεράτιο, εκεί που ήτανε τα καπηλειά, ακούγονταν οι φωνές και τα τραγούδια των χαροκόπων …».

Συνέχεια

Άγιος Δαμασκηνός Στουδίτης, ένας Δάσκαλος του Γένους

27 Νοεμβρίου

Στον χειμαζόμενο από την τουρκική κατάκτηση Ελληνισμό έστειλε η Θεία Πρόνοια μία μεγάλη μορφή κατά τον 16ο αιώνα. Πρόκειται για τον Άγιο Δαμασκηνό Στουδίτη, τον οποίο η Εκκλησία μας τιμά στις 27 Νοεμβρίου. Κληρικός, λόγιος, μαχητικός Ορθόδοξος, συγγραφεύς θαυμαστών βιβλίων, σοφός, σεμνός και ασκητικός, ο Δαμασκηνός υπήρξε άριστος Ποιμενάρχης στις δύο Επισκοπές όπου τον απέστειλε το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Πρώτα στην Επισκοπή Λητής και Ρεντίνης (σημερινή Μητρόπολη Λαγκαδά) και στη συνέχεια στην Μητρόπολη Ναυπάκτου και Άρτης, όπως ονομαζόταν τότε.

Συνέχεια