Α’ Βαλκανικός Πόλεμος

25 Σεπτεμβρίου 1912 – 17 Μαΐου 1913

Η απελευθέρωση της Ελασσόνας (6 Οκτωβρίου 1912)

Η πολεμική αναμέτρηση ανάμεσα στη Βαλκανική Συμμαχία (Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, Μαυροβούνιο) και τη θνήσκουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία ξεκίνησε τυπικά στις 25 Σεπτεμβρίου 1912 με την κήρυξη του πολέμου από το Μαυροβούνιο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ολοκληρώθηκε στις 17 Μαΐου 1913 με τη συνθήκη του Λονδίνου. Το τέλος του Α’ Βαλκανικού Πολέμου βρήκε την Ελλάδα να έχει απελευθερώσει την Ήπειρο, ολόκληρη τη Θεσσαλία, μεγάλο τμήμα της Μακεδονίας και τα νησιά του Αιγαίου.

Συνέχεια

Οι Άγιοι Πεντεκαίδεκα Ιερομάρτυρες, πολιούχοι Κιλκίς

28 Νοεμβρίου

Οἱ ἅγιοι Πεντεκαίδεκα Ἱερομάρτυρες, πού τιμῶνται ἰδιαιτέρως καί εἶναι πολιοῦχοι τῆς πόλεως τοῦ Κιλκίς, ἀνήκουν στήν εὐρύτερη χορεία τῶν ἁγίων της Ἐκκλησίας μας καί εἰδικότερα τῶν μαρτύρων. Μάρτυρες ἡ Ἐκκλησία ὀνομάζει τούς ἀγωνισαμένους μέχρι ψυχῆς καί αἵματος καί μαρτυρήσαντας τή δόξη τοῦ Χριστοῦ (ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων). Μάρτυρας εἶναι αὐτός πού ὑπομένει θεληματικά τόν σωματικό θάνατο, προκειμένου νά παραμείνει πιστός στήν ὁμολογία τῆς πίστης του στόν Χριστό.

Συνέχεια

Άρνισσα της γαλήνης…

Η Άρνισσα είναι χτισμένη στις βορειοδυτικές όχθες της λίμνης Βεγορίτιδας, στους πρόποδες του όρους Βόρα (Καϊμακτσαλάν), 27 χιλιόμετρα μακριά από την Έδεσσα και στα σύνορα με τον νομό Φλώρινας. Τόπος εύφορος με ανόθευτη φυσική ομορφιά, ένα ωραίο κεφαλοχώρι, με πλούσια ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων και με τοπίο που γαληνεύει την ψυχή. Το μικροκλίμα της περιοχής, που ευθύνεται για την εύφορη κοιλάδα της, την έχει κάνει γνωστή, πέρα από τη λίμνη, για την παραγωγή φρούτων και λαχανικών ασύγκριτης νοστιμιάς, κυρίως μήλων.

Συνέχεια

Η Απελευθέρωση της Καστοριάς

11 Νοεμβρίου 1912

Η Καστοριά σε παλαιά καρτ ποστάλ την εποχή της απελευθέρωσής της

H Καστοριά απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό την 11η Νοεμβρίου 1912. Η ημερομηνία αυτή έμελλε να θέσει τέλος στα 527 χρόνια του τουρκικού ζυγού (1385-1912) της πόλης και να την κατατάξει οριστικά στο Νεοελληνικό Κράτος. Ήταν ημέρα εορτής του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Μηνά, που από την ημέρα εκείνη έγινε πολιούχος άγιος και προστάτης της πόλεως. Η Καστοριά είναι η τελευταία χρονολογικά πόλη της Μακεδονίας που απελευθερώθηκε κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο μεταξύ των συνασπισμένων βαλκανικών κρατών και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σήμερα, ημέρα μνήμης και δοξολογίας για το σπουδαίο εκείνο γεγονός, είναι και η κατάλληλη στιγμή για μια επετειακή αναφορά στο χρονικό της απελευθέρωσης. Σε κανένα βιβλίο δεν γίνεται αρκετά διεξοδική περιγραφή της απελευθέρωσης της πόλης από τους Οθωμανούς.

Συνέχεια

Η μυστική παπαρούνα

Στρατής Μυριβήλης

Η «Ζωή εν Τάφω» του Στρατή Μυριβήλη τοποθετείται στη σειρά των αντιπολεμικών βιβλίων που πήγασαν από τις οδυνηρές εμπειρίες του πολέμου, στον οποίο ο συγγραφέας έλαβε μέρος ως εθελοντής. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τη μορφή σειράς επιστολών που υποτίθεται ότι έγραψε ο λοχίας Αντώνης Κωστούλας για να τις στείλει σε κάποια γυναίκα, χωρίς ποτέ να μπορέσει να τις ταχυδρομήσει. Στο διήγημα «Η μυστική παπαρούνα» ο αφηγητής υποφέρει από ένα παλαιό τραύμα (από τους πολέμους 1912-13), που άνοιξε και τον αναγκάζει να μένει μέρα – νύχτα στο αμπρί του, ένα πρόχειρο καταφύγιο στα χαρακώματα.

Συνέχεια

Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον Ελληνικό Στρατό

26 Οκτωβρίου 1912

Από τις αρχές Οκτωβρίου του 1912 η Ελλάδα βρισκόταν σε πόλεμο με την παραπαίουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία, έχοντας ως συμμάχους της τη Βουλγαρία και τη Σερβία (Α’ Βαλκανικός Πόλεμος). Θέατρο των επιχειρήσεων, η περιοχή της Μακεδονίας. Ο Ελληνικός Στρατός βάδιζε από νίκη σε νίκη στη Δυτική Μακεδονία. Όμως από την αρχή των εχθροπραξιών σοβούσε σοβαρή διαφωνία μεταξύ του Αρχιστρατήγου Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού, Ελευθερίου Βενιζέλου.

Συνέχεια

Η Μάχη των Γιαννιτσών

19-20 Οκτωβρίου 1912

Το πέρασμα του Αξιού, 23-24 Οκτωβρίου 1912

Η Μάχη των Γιαννιτσών, στις 19-20 Οκτωβρίου 1912, υπήρξε η πιο φονική αλλά και η σπουδαιότερη του Α’ Βαλκανικού πολέμου. Πρόκειται για μεγαλούργημα του Ελληνικού στρατού, αφού κατά κοινή παραδοχή, η αναχαίτιση των τουρκικών στρατευμάτων απαιτούσε υπερδιπλάσιες δυνάμεις και ισχυρότατο πυροβολικό. Μετά τη νικηφόρα έκβασή της, η ελληνική Στρατιά κινήθηκε προκειμένου να διαβεί τον υπερχειλισμένο Αξιό ποταμό και να προλάβει να ελευθερώσει την Θεσσαλονίκη πριν τους Βουλγάρους. Μετά από τιτάνια συντονισμένη προσπάθεια στην οποία συνέβαλαν με κάθε τους δύναμη οι κάτοικοι της Χαλάστρας και των γύρω περιοχών, κατέστη εφικτό το πέρασμα του Αξιού από τον Ελληνικό στρατό, τη νύχτα της 23-24ης Οκτωβρίου 1912, υπό καταρρακτώδη βροχή και με κατεστραμμένες όλες τις γέφυρες από τον εχθρό κατά το πέρασμά του. Η Μάχη των Γιαννιτσών και το πέρασμα του Αξιού κατέστησαν εφικτή, λίγες ημέρες αργότερα, την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.

Συνέχεια

Α’ Βαλκανικός Πόλεμος

25 Σεπτεμβρίου 1912 – 17 Μαΐου 1913

Η απελευθέρωση της Ελασσόνας (6 Οκτωβρίου 1912)

Η πολεμική αναμέτρηση ανάμεσα στη Βαλκανική Συμμαχία (Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, Μαυροβούνιο) και τη θνήσκουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία ξεκίνησε τυπικά στις 25 Σεπτεμβρίου 1912 με την κήρυξη του πολέμου από το Μαυροβούνιο κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ολοκληρώθηκε στις 17 Μαΐου 1913 με τη συνθήκη του Λονδίνου. Το τέλος του Α’ Βαλκανικού Πολέμου βρήκε την Ελλάδα να έχει απελευθερώσει την Ήπειρο, ολόκληρη τη Θεσσαλία, μεγάλο τμήμα της Μακεδονίας και τα νησιά του Αιγαίου.

Συνέχεια

Η ιστορία της Γαλανόλευκης

Θεοδώρου Βρυζάκη, Ο όρκος των Αγωνιστών (ελαιογραφία, λεπτομέρεια) (users.sch.gr)

Μετά την ήττα των Ελληνικών Επαναστατικών δυνάμεων στο Δραγατσάνι, τη θυσία του Ιερού Λόχου και την αιχμαλωσία του Αλέξανδρου Υψηλάντη, η Πρώτη Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων αποφάσισε στις 13 Ιανουαρίου 1822, ερήμην των περισσοτέρων οπλαρχηγών, την κατάργηση όλων των διακριτικών της Φιλικής Εταιρείας, του βασικού φορέα και υποστηρικτή της Επανάστασης του Γένους, και την αντικατάστασή τους με άλλα. Ανάμεσα στα σύμβολα που καταργήθηκαν, ήταν και η σημαία της Φιλικής, η αρχαιότερη του Αγώνα, η οποία αντικαταστάθηκε από την «γαλανόλευκη» του Γιάννη Σταθά. Η πρώτη Ελληνική σημαία με την σημερινή της μορφή, σχεδιάστηκε, ευλογήθηκε και υψώθηκε το 1807, στην ιερά Μονή Ευαγγελιστρίας, στη Σκιάθο, όταν ο ηγούμενος Νήφων όρκισε τους οπλαρχηγούς που είχαν συγκεντρωθεί εκεί για να σχεδιάσουν τις κινήσεις τους για την Επανάσταση. Παραλλαγή της ήταν η σημαία του Παπαφλέσσα, φτιαγμένη από το κυανό εσωτερικό του ράσου του και την φουστανέλα ενός συμπολεμιστή του.. Κυανή και λευκή, η Ελληνική σημαία διέγραψε την δική της ιερή και δοξασμένη ιστορία σε κάθε εποχή, εκφράζοντας μοναδικά τα πιο υψηλά ιδανικά της φιλοπατρίας και των αγώνων του λαού μας.

Συνέχεια

Οι Άγιοι Πεντεκαίδεκα Ιερομάρτυρες, πολιούχοι Κιλκίς

28 Νοεμβρίου

Οἱ ἅγιοι Πεντεκαίδεκα Ἱερομάρτυρες, πού τιμῶνται ἰδιαιτέρως καί εἶναι πολιοῦχοι τῆς πόλεως τοῦ Κιλκίς, ἀνήκουν στήν εὐρύτερη χορεία τῶν ἁγίων της Ἐκκλησίας μας καί εἰδικότερα τῶν μαρτύρων. Μάρτυρες ἡ Ἐκκλησία ὀνομάζει τούς ἀγωνισαμένους μέχρι ψυχῆς καί αἵματος καί μαρτυρήσαντας τή δόξη τοῦ Χριστοῦ (ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων). Μάρτυρας εἶναι αὐτός πού ὑπομένει θεληματικά τόν σωματικό θάνατο, προκειμένου νά παραμείνει πιστός στήν ὁμολογία τῆς πίστης του στόν Χριστό.

Συνέχεια

Για την πατρίδα

Στην ιερή μνήμη του Μακεδονομάχου προπαππού μας, Μανώλη Στ. Πολυκρέτη

γράφει η Σοφία Ε. Παυλάκη, Νομικός

Μανώλης Στ. Πολυκρέτης (ιδιωτικό αρχείο Ελένης Στ. Παυλάκη – Πολυκρέτη)

«Εγώ είμαι ένας, θα περάσω και θα ξεχαστώ. Η πατρίδα όμως θα μείνει,
και η πατρίδα είναι όλες οι γενιές που πέρασαν, και οι γενιές που είναι,
και κείνες που θα έλθουν … Η ευγενική ψυχή δεν κάνει υπολογισμούς
όταν έλθει η ώρα της αυτοθυσίας, όσο βαριά κι αν είναι ..»
Πηνελόπη Δέλτα, «Για την Πατρίδα» (1909)

Συνέχεια

Η Απελευθέρωση της Καστοριάς

11 Νοεμβρίου 1912

Η Καστοριά σε παλαιά καρτ ποστάλ την εποχή της απελευθέρωσής της

H Καστοριά απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό την 11η Νοεμβρίου 1912. Η ημερομηνία αυτή έμελλε να θέσει τέλος στα 527 χρόνια του τουρκικού ζυγού (1385-1912) της πόλης και να την κατατάξει οριστικά στο Νεοελληνικό Κράτος. Ήταν ημέρα εορτής του Αγίου Μεγαλομάρτυρα Μηνά, που από την ημέρα εκείνη έγινε πολιούχος άγιος και προστάτης της πόλεως. Η Καστοριά είναι η τελευταία χρονολογικά πόλη της Μακεδονίας που απελευθερώθηκε κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο μεταξύ των συνασπισμένων βαλκανικών κρατών και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σήμερα, ημέρα μνήμης και δοξολογίας για το σπουδαίο εκείνο γεγονός, είναι και η κατάλληλη στιγμή για μια επετειακή αναφορά στο χρονικό της απελευθέρωσης. Σε κανένα βιβλίο δεν γίνεται αρκετά διεξοδική περιγραφή της απελευθέρωσης της πόλης από τους Οθωμανούς.

Συνέχεια

Η μυστική παπαρούνα

Στρατής Μυριβήλης

Η «Ζωή εν Τάφω» του Στρατή Μυριβήλη τοποθετείται στη σειρά των αντιπολεμικών βιβλίων που πήγασαν από τις οδυνηρές εμπειρίες του πολέμου, στον οποίο ο συγγραφέας έλαβε μέρος ως εθελοντής. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τη μορφή σειράς επιστολών που υποτίθεται ότι έγραψε ο λοχίας Αντώνης Κωστούλας για να τις στείλει σε κάποια γυναίκα, χωρίς ποτέ να μπορέσει να τις ταχυδρομήσει. Στο διήγημα «Η μυστική παπαρούνα» ο αφηγητής υποφέρει από ένα παλαιό τραύμα (από τους πολέμους 1912-13), που άνοιξε και τον αναγκάζει να μένει μέρα – νύχτα στο αμπρί του, ένα πρόχειρο καταφύγιο στα χαρακώματα.

Συνέχεια

Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον Ελληνικό Στρατό

26 Οκτωβρίου 1912

Από τις αρχές Οκτωβρίου του 1912 η Ελλάδα βρισκόταν σε πόλεμο με την παραπαίουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία, έχοντας ως συμμάχους της τη Βουλγαρία και τη Σερβία (Α’ Βαλκανικός Πόλεμος). Θέατρο των επιχειρήσεων, η περιοχή της Μακεδονίας. Ο Ελληνικός Στρατός βάδιζε από νίκη σε νίκη στη Δυτική Μακεδονία. Όμως από την αρχή των εχθροπραξιών σοβούσε σοβαρή διαφωνία μεταξύ του Αρχιστρατήγου Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού, Ελευθερίου Βενιζέλου.

Συνέχεια

Η Μάχη των Γιαννιτσών

19-20 Οκτωβρίου 1912

Το πέρασμα του Αξιού, 23-24 Οκτωβρίου 1912

Η Μάχη των Γιαννιτσών, στις 19-20 Οκτωβρίου 1912, υπήρξε η πιο φονική αλλά και η σπουδαιότερη του Α’ Βαλκανικού πολέμου. Πρόκειται για μεγαλούργημα του Ελληνικού στρατού, αφού κατά κοινή παραδοχή, η αναχαίτιση των τουρκικών στρατευμάτων απαιτούσε υπερδιπλάσιες δυνάμεις και ισχυρότατο πυροβολικό. Μετά τη νικηφόρα έκβασή της, η ελληνική Στρατιά κινήθηκε προκειμένου να διαβεί τον υπερχειλισμένο Αξιό ποταμό και να προλάβει να ελευθερώσει την Θεσσαλονίκη πριν τους Βουλγάρους. Μετά από τιτάνια συντονισμένη προσπάθεια στην οποία συνέβαλαν με κάθε τους δύναμη οι κάτοικοι της Χαλάστρας και των γύρω περιοχών, κατέστη εφικτό το πέρασμα του Αξιού από τον Ελληνικό στρατό, τη νύχτα της 23-24ης Οκτωβρίου 1912, υπό καταρρακτώδη βροχή και με κατεστραμμένες όλες τις γέφυρες από τον εχθρό κατά το πέρασμά του. Η Μάχη των Γιαννιτσών και το πέρασμα του Αξιού κατέστησαν εφικτή, λίγες ημέρες αργότερα, την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.

Συνέχεια

Ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση της οικίας του Παύλου Μελά

Η εγκαταλειμμένη οικία του Παύλου Μελά στην Κηφισιά ανακαινίστηκε και ανοίγει τις πύλες της

Συνέχεια