Άγιος Απόστολος Τίτος

25 Αυγούστου

Ο Άγιος Απόστολος Τίτος είναι ο πρώτος Επίσκοπος της Κρήτης και πολιούχος Άγιος της πόλεως του Τυμπακίου στον νομό Ηρακλείου. Η μνήμη του τιμάται στις 25 Αυγούστου.

Συνέχεια

Παναγία Μαυριώτισσα Καστοριάς – Η Κυρά της λίμνης

Το μοναστήρι της Παναγίας Μαυριώτισσας στη Λίμνη της Καστοριάς

Σήμερα πάμε μια βόλτα στην Καστοριά, στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου – Παναγίας Μαυριώτισσας. Τέσσερα περίπου χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Καστοριάς, πάνω στα νερά της πανέμορφης λίμνης, δεσπόζει εδώ και αιώνες η ιερά Μονή. Το καθολικό της, που χτίστηκε το 1082 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α’ τον Κομνηνό, κατατάσσεται στους μονόχωρους ξυλοστεγείς ναούς με νάρθηκα, ενώ είναι χτισμένο πάνω στα θεμέλια παλαιότερου ναού. Συναντάμε τρία στρώματα αγιογράφησης του καθολικού της μονής, του 10ου, 15ου και 17ου αιώνος. Όλες οι τοιχογραφίες είναι αρκετά φθαρμένες από τον χρόνο και με δυσκολία διακρίνει κανείς μορφές και παραστάσεις από τον πλούσιο, μοναδικής αξίας διάκοσμο.

Συνέχεια

Παναγία Ελπίς στην Πόλη

Η Κωνσταντινούπολη έδειχνε πάντοτε ιδιαίτερο σεβασμό και απέδιδε ξεχωριστή τιμή στην Υπεραγία Θεοτόκο. Δεκάδες ναοί έχουν από αιώνων οικοδομηθεί στον ευλογημένο αυτό τόπο των ονείρων και των πάντα ζωντανών ελπίδων μας, με σκοπό να τιμηθεί η Μητέρα του Κυρίου μας.

Συνέχεια

Ο Τάφος της Παναγίας στη Γεσθημανή

Παναγία Ιεροσολυμίτισσα

Ο τόπος όπου ετάφη η Παναγία μας, ο Κήπος της Γεσθημανής, αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα προσκυνήματα στα Ιεροσόλυμα και δεύτερο ιερότερο τόπο μετά τον Πανάγιο Τάφο. Η ευρύτερη περιοχή της Γεσθημανής πήρε το όνομά της από τις πολλές ελιές που υπήρχαν εκεί. Στο μνημείο του Τάφου της Παναγίας φυλάσσεται και η θαυμαστή εικόνα της Παναγίας της Ιεροσολυμίτισσας. Μέσα στον Κήπο της Γεσθημανής διαδραματίστηκαν τα σημαντικότερα γεγονότα πριν από τη Σταύρωση του Ιησού Χριστού. Επίσης, εκεί βρίσκεται η Χρυσή Πύλη η οποία παραμένει κλειστή και λέγεται ότι θα ανοίξει όταν στην περιοχή θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία. Από αυτή την Πύλη, πέρασε ο Χριστός πάνω στο γαϊδουράκι κατά την είσοδό του στα Ιεροσόλυμα την Κυριακή των Βαΐων.

Συνέχεια

Τα ονόματα της Παναγιάς

Λένε πώς όποιος αγαπά πολύ ένα πρόσωπο, μέσα στους πολλούς και διαφορετικούς τρόπους που εφευρίσκει για να του εκφράζει αδιάκοπα την αγάπη του, είναι και η απόδοση σε αυτό διαφορετικών και όμορφων ονομασιών και προσδιορισμών! Τούτη η συνήθεια που χαρακτηρίζει επομένως τις ανθρώπινες σχέσεις και εκδηλώσεις δεν θα ήταν δυνατόν να μην διέπει, πρωτίστως, τη σχέση μας με Εκείνην που γέννησε για ολόκληρο τον κόσμο την «όντως Ζωή», τον Κύριο Ιησού Χριστό και που μεσιτεύει για όλους εμάς, τα παιδιά Της, παντοτινά σε Εκείνον!

Συνέχεια

Η Χαρά των Χριστιανών (Φώτης Κόντογλου)

Η Παναγία είναι το πνευματικό στόλισμα της ορθοδοξίας. Για μας τους Έλληνες είναι η πονεμένη μητέρα, η παρηγορήτρια κ’ η προστάτρια, που μας παραστέκεται σε κάθε περίσταση. Σε κάθε μέρος της Ελλάδας είναι χτισμένες αμέτρητες εκκλησιές και μοναστήρια, παλάτια αυτηνής της ταπεινής βασίλισσας, κι’ ένα σωρό ρημοκλήσια, μέσα στα βουνά, στους κάμπους και στα νησιά, μοσκοβολημένα από την παρθενική και πνευματική ευωδία της.

Συνέχεια

Ιστορία και θησαυροί της Ιεράς Μονής Ζάβορδας

Ι.Μ. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος – Οσίου Νικάνωρος Ζάβορδας

Ιστορία και κειμήλια

Η Ιερά Μονή Οσίου Νικάνορα – Μεταμορφώσεως του Σωτήρος βρίσκεται στο όρος Καλλίστρατο Γρεβενών, στην αριστερή όχθη του ποταμού Αλιάκμονα, κοντά στη Δεσκάτη και απέχει από τα Γρεβενά 45 χιλιόμετρα, περίπου 50 λεπτά δρόμο. Εκεί υπήρχε το χωριό Ζάβορδα, από το οποίο έλαβε το όνομα με το οποίο είναι περισσότερο γνωστή. Το μοναστήρι ήταν σταυροπηγιακό, μέχρι το 1767 και υπαγόταν στην Αρχιεπισκοπή Αχριδών, μετέπειτα όμως ανήκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η μονή της Ζάβορδας έχει χαρακτηριστεί ως «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» με την υπουργική απόφαση 4701/03.03.1967 (ΦΕΚ Β’ 183/16.03.1967).

Συνέχεια

Η Αγία Ελέσα των Κυθήρων

1η Αυγούστου

Η Αγία Ελέσα καταγόταν από την Πελοπόννησο και ήταν κόρη ενός πλούσιου Έλληνα, που ονομαζόταν Ελλάδιος. Η μητέρα της, Ευγενία, ήταν στείρα, αλλά πολύ θεοσεβής χριστιανή. Έτσι με πολλή προσευχή απέκτησε θαυματουργικά την Ελέσα, την οποία ανέθρεψε σύμφωνα με  τις  επιταγές του Ευαγγελίου και κάτω από τις δυσκολίες του ειδωλολάτρη συζύγου της. Σε ηλικία 14 χρονών η Ελέσα έμεινε ορφανή από μητέρα. Έμεινε εκείνη κυρία του πλούσιου σπιτιού του πατέρα της. Αμέτρητες ήταν τότε οι ευεργεσίες και οι ελεημοσύνες που έκανε στους στερημένους και πάσχοντες συνανθρώπους της.

Συνέχεια

Το Πάσχα του Καλοκαιριού, η Κοίμηση της Θεοτόκου

Άνδρος, Παναγία Θαλασσινή

1η Αυγούστου σήμερα και ξεκινά η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου. 14 ημέρες νηστείας για να υποδεχτούμε το Πάσχα του καλοκαιριού… την Κοίμηση της Πηγής της Ζωής. Ένα από τα στιχηρά της εκκλησίας, για την Κοίμηση της Θεοτόκου, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ω, του παραδόξου θαύματος. Η πηγή της ζωής εν μνημείω τίθεται και κλίμαξ προς ουρανόν ο τάφος γίνεται».

Συνέχεια

Ο Ελκόμενος Χριστός στην Ορθόδοξη εκκλησιαστική παράδοση

Ο Ελκόμενος Χριστός στην αγιογραφία ιερών ναών της Καστοριάς

Ο «Ελκόμενος Χριστός», τοιχογραφία στον βυζαντινό ιερό ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχών Καστοριάς, 1359-60 μ.Χ.

«Εγώ ως αρνίον άκακον αγόμενον του θύεσθαι»
(Ιερεμ. ια’, 19, «Προφητεία για τον Ελκόμενον επί Σταυρού»)

Οι βυζαντινοί ναοί της Καστοριάς έχουν στο εσωτερικό τους πάμπολλες εκλεκτές τοιχογραφίες αγίων προσώπων και ανάλογων σκηνών. Στις εν λόγω τοιχογραφίες περιλαμβάνεται και μία παράσταση του «Ελκομένου Χριστού», δηλαδή του Χριστού που σέρνεται «προς το σταυρωθήναι», η οποία φιλοτεχνήθηκε το έτος 1359 και σώζεται στον ιερό ναό των Ταξιαρχών Μητροπόλεως.

Συνέχεια

Αγία Φιλοθέη η Πολιούχος των Αθηνών (Φώτης Κόντογλου)

19 Φεβρουαρίου

Στις 19 Φεβρουαρίου είναι η μνήμη τῆς ἁγίας Φιλοθέης, ποὺ εἶναι πολιοῦχος τῶν Ἀθηνῶν μαζὶ μὲ τὸν ἅγιο Διονύσιο τὸν Ἀρεοπαγίτη καὶ τὸν ἅγιο Ἰερόθεο. Ἡ ἁγία Φιλοθέη γεννήθηκε στὴν Ἀθήνα ἀπὸ γονιοὺς ἄρχοντες, μοναχοπαίδι τοῦ Ἀγγέλου Μπενιζέλου καὶ τῆς Συρίγας. Φιλοθέη ὀνομάσθηκε ὅταν ἔγινε καλογρηά, ἀλλὰ τὸ πρῶτο ὄνομά της ἦταν Ρεβούλα. Ἡ μητέρα της ἤτανε στείρα καὶ παρακαλοῦσε τὸ Θεὸ νὰ τῆς δώσει τέκνο, καὶ μία νύχτα εἶδε πὼς βγῆκε ἀπὸ τὸ εἰκόνισμα τῆς Παναγίας ἕνα φῶς δυνατὸ καὶ πὼς μπῆκε στὴν κοιλιά της. Κι᾿ ἀληθινά, τὸ φῶς ἐκεῖνο ἤτανε ἡ ἁγιασμένη ψυχῆ τῆς κόρης ποὺ γέννησε σ᾿ ἐννιὰ μῆνες. Ἀπὸ μικρὴ φανέρωνε μὲ τὰ φερσίματα καὶ μὲ τὰ αἰσθήματά της ποιὰ θὰ γινότανε ὑστερώτερα, στολισμένη μὲ κάθε λογῆς ἀρετή. Στὴν εὐσέβεια εἶχε γιὰ ὁδηγό της τὴν ἴδια τὴ μητέρα της ποὺ ἤτανε εὐλαβέστατη.

Η Αγία Φιλοθέη η Αθηναία, δια χειρός Φωτίου Κόντογλου, τοιχογραφία από το παρεκκλήσιο της Αγίας Ειρήνης Κηφισιάς Αττικής, ιδιοκτησίας Oικογ. Πεσμαζόγλου (pinterest)

Συνέχεια

Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας

20 Ιανουαρίου

«Τὶ κοινὸν Εὐθύμιε σοὶ καὶ τῷ βίῳ;
Πρὸς Ἀγγέλους ἄπαιρε τοὺς ξένους βίου
Λῆξε βίου Εὐθύμιος εἰκάδι ἠυγένειος»

Ο Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας γεννήθηκε στην Μελιτηνή της Αρμενίας, το έτος 377 μ.Χ. κατά τους χρόνους της βασιλείας του Γρατιανού (375-383 μ.Χ.). Οι γονείς του Παύλος και Διονυσία, ανήκαν σε επίσημη γενιά. Άτεκνοι όντες, αξιώθηκαν ν’ αποκτήσουν παιδί, το οποίο αφιέρωσαν στη διακονία του Θεού. Του έδωσαν δε, κατά θεία επιταγή, το όνομα Ευθύμιος, αφού με την γέννησή του τους χάρισε την ευθυμία, την χαρά και την αγαλλίαση. Σε ηλικία μόλις τριών ετών ο Ευθύμιος έχασε τον πατέρα του. Τότε η χήρα μητέρα του τον παρέδωσε στον ευλαβή Επίσκοπο της Μελιτηνής Ευτρώιο, ο οποίος, μαζί με τους αναγνώστες Ακάκιο και Συνόδιο που έγιναν αργότερα Επίσκοποι Μελιτηνής, τον εκπαίδευσε καλώς και, αφού τον κατέταξε στον ιερό κλήρο, τον τοποθέτησε έξαρχο των μοναστηρίων.

Συνέχεια

Ιερά προσκυνήματα του αγίου Αντωνίου στον νησιωτικό χώρο

Στις ερημιές, πάνω στ’ απόκρημνα βράχια, αλλά και στους οικισμούς των νησιών, πολλοί είναι οι ναοί, οι μονές και τα ξωκλήσια που έχουν αφιερώσει με ευλάβεια οι πιστοί στην χάρη του Αγίου Αντωνίου, του μεγάλου αγίου ερημίτη και ασκητή της Ορθοδοξίας, που εορτάζει στις 17 Ιανουαρίου. Ας γνωρίσουμε καλύτερα μερικά από αυτά.

Συνέχεια

Ο Άγιος Γεώργιος Ιωαννίνων στην εκκλησιαστική παράδοση της Ηπείρου

Μετά και της ιεράς Παρακλήσεώς του

1. Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις στην αγιογραφία της Ηπείρου

Δημήτρης Καμαρούλιας

α. Η πρώτη φορητή εικόνα του Αγ. Γεωργίου του εξ Ιωαννίνων, η οποία έγινε στις 30 Ιανουαρίου 1838, μόλις δεκατρείς ημέρες μετά το μαρτύριο του Αγίου, «δια χειρός Ζήκου Χιοναδίτου» και με έξοδα του ιερομονάχου Χρυσάνθου Λαϊνά (taxiarhes-moschato.gr), β. Οι Άγιοι Ιωάννης και Γεώργιος οι εξ Ιωαννίνων από την Ι.Μ. Αγ. Αθανασίου Δελβινακίου (taxiarhes-moschato.gr), γ. Ο Άγ. Γεώργιος ο εξ Ιωαννίνων από τις τοιχογραφίες του καθολικού της Ι.Μ. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στα νοτιοανατολικά της Ι.Μ. Παναίας Ελεούσης (fdathanasiou.wordpress.com)

Συνέχεια

Η Παναγία Μεσοπαντήτισσα του Χάνδακα

13 Ιανουαρίου

Η Ιερά εικόνα της Παναγίας της Μεσοπαντήτισσας μετακομίσθηκε στην Κρήτη από την Κωνσταντινούπολη κατά τους χρόνους της εικονομαχίας, για να διασωθεί από την ασεβή μανία των εικονομάχων. Κατά την παράδοση έχει αγιογραφηθεί από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Την περίοδο της Ενετικής κυριαρχίας στην Κρήτη, η εικόνα φυλασσόταν στον ιερό ναό του Αγίου Αποστόλου Τίτου, στον Χάνδακα (Ηράκλειο). Κάθε δε Τρίτη λιτανευόταν από τους ευλαβείς Χριστιανούς προς ίαση και προστασία από παντός μολυσμού.

Συνέχεια

Ο Όσιος Θεόδωρος και η Μονή της Χώρας

8 Ιανουαρίου

Η Μονή της Χώρας

Ο Όσιος Θεόδωρος, ο Κτήτωρ και Ηγούμενος της Μονής της Χώρας, γεννήθηκε το έτος 477 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν συγγενής του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Περί το 529 μ.Χ., συνοδευόμενος από δύο μαθητές του, τον Θεόπλαστο και τον Τιμόθεο, μετέβη εις τα Ιεροσόλυμα, για να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο. Επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη, οπότε το 534 μ.Χ. ανήγειρε τη Μονή της Χώρας, με δύο παρεκκλήσια αφιερωμένα στον Άγιο Άνθιμο Νικομηδείας και στους Αγίους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες της Σεβαστείας. Η μνήμη του Οσίου Θεοδώρου τιμάται την 8η Ιανουαρίου εκάστου έτους.

Συνέχεια