25 Ιουλίου

«Μήτηρ τελευτᾷ Μητροπαρθένου Κόρης,
Ἡ τῶν κυουσῶν μητέρων σωτηρία.
Πέμπτῃ ἐξεβίωσε μογοστόκος εἰκάδι Ἄννα»

Η Αγία Άννα, η μητέρα της Υπεραγίας Θεοτόκου, καταγόταν από τη φυλή του Λευί. Ο πατέρας της, που ήταν ιερέας, ονομαζόταν Ματθάν και ιεράτευε την εποχή της βασιλείας της Κλεοπάτρας. Τη δε μητέρα της, την έλεγαν Μαρία. Η Άννα είχε και δύο αδελφές, την ομώνυμη με τη μητέρα της Μαρία και τη Σοβήν. Και η μεν Μαρία, που παντρεύτηκε στη Bηθλεέμ, είχε κόρη τη Σαλώμη τη μαία, η δε Σοβή, που παντρεύτηκε και αυτή στη Bηθλεέμ, την Ελισάβετ. Τέλος, η Αγία Άννα που παντρεύτηκε στη Γαλιλαία τον Ιωακείμ, γέννησε την Παρθένο Μαρία.

11 Μαρτίου

«Οὐ δόξαν βασίλειον, οὐ τήν τοῡ κόσμου τερπνότητα,
Θεοδώρα πάνσεμνε, ἀλλά τήν μένουσαν δόξαν ἐπόθησας»
(ἀπό τήν Ἀκολουθία)

(εικόνα: Αγία Θεοδώρα, σχέδιο εξωφύλλου του βιβλίου του Δ. Φερούση, «Θεοδώρα Κομνηνή – Βασίλισσα και Μοναχή», εκδ. Ακρίτας , 1997)

Μια πλειάδα αγίων της Εκκλησίας μας υπήρξαν βασιλείς, οι οποίοι υπερέβησαν την εγκόσμια δόξα και τον πειρασμό της εξουσίας και πολιτεύτηκαν σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου και προσάρμοσαν τη ζωή τους στη ζωή του Χριστού. Μια τέτοια αγιασμένη μορφή υπήρξε και η αγία Θεοδώρα η βασίλισσα της Άρτας. Γεννήθηκε στα Σέρβια της Κοζάνης, το 1210. Ο πατέρας της ονομαζόταν Ιωάννης Πετραλίφας και ήταν σεβαστοκράτορας και διοικητής της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας. Η μητέρα της Ελένη ανήκε σε οικογένεια αριστοκρατών της Κωνσταντινουπόλεως. Η οικογένεια του πατέρα της ήλκε την καταγωγή του από την φημισμένη ιταλική οικογένεια των Πετραλίφα. Πρόγονός της υπήρξε ο Πέτρος di Alife, ο οποίος είχε πάρει μέρος στην Α’ Σταυροφορία, τον 11ο αιώνα.

11 Φεβρουαρίου

Εκκλησιαστικό λάβαρο, το οποίο απεικονίζει την Αγία Θεοδώρα την Αυγούστα, Μητροπολιτικός ναός Υπεραγίας Θεοτόκου Σπηλαιωτίσσης Κερκύρας (istologiogiahistoria.blogspot.com)

«Θεοδώραν Ἄνασσαν εὐσεβεστάτην,
Χριστὸς Βασιλεὺς ἀξιοῖ θείου στέφους»

Η Αγία Θεοδώρα η Αυγούστα γεννήθηκε το 815 μ.Χ. Καταγόταν από το χωριό Έβισσα της Παφλαγονίας. Η οικογένειά της είχε εγκατασταθεί στην Κωνσταντινούπολη και απολάμβανε μία θέση στην αριστοκρατία της Πόλης. Ο πατέρας της, Μαρίνος, ήταν Δρουγγάριος ή Μοιράρχης, δηλαδή διοικητής ενός Δρούγγου ή, αλλιώς, Μοίρας (Δρούγγος ή Μοίρα ονομαζόταν η μονάδα του βυζαντινού στρατού, που κατά τον 9ο αιώνα αποτελείτο από 1.000 στρατιώτες). Η μητέρα της, Θεοκτίστη, προσπάθησε να μεταδώσει τις αξίες της ορθόδοξης πίστης στις τέσσερις κόρες της, τη Θεοδώρα, τη Σοφία, τη Μαρία, την Ειρήνη και στους δύο γιους της, τον Βάρδα και τον Πετρωνά. Μεγαλώνοντας η Θεοδώρα ξεχώριζε για το απαράμιλλο εξωτερικό της κάλλος, τη χριστιανική της ευσέβεια και τη σεμνοπρέπειά της.

15 Δεκεμβρίου

Ο Άγιος Ιερομάρτυς Ελευθέριος, εικόνα από τον ιερό ναό Αγίου Ελευθερίου Βουκουρεστίου (sfelefterie.ro)

Διάκονος στα 15 του και Επίσκοπος Ιλλυρίας μόλις στα είκοσί του χρόνια, ο Άγιος Ιερομάρτυς Ελευθέριος ο Θαυματουργός, έλαμψε σαν ολόφωτος αστέρας της θείας Χάριτος στο Ορθόδοξο στερέωμα. Η αγία ζωή του και η ποιμαντική αξιοσύνη του ήταν τόσο μεγάλες, ώστε έφθασαν στα πέρατα του Ρωμαϊκού κόσμου, φέρνοντας στον Χριστιανισμό τον βρετανό βασιλιά και ολόκληρο τον λαό της Βρετανίας. Το μίσος και η μανία των ειδωλολατρών ηγεμόνων της Ρώμης δεν άργησαν να ξεσπάσουν σε βάρος του. Μετά από φρικτά βασανιστήρια, ο Άγιος Ελευθέριος μαρτύρησε μαζί με την αγία μητέρα του Ανθία, δι’ αποκεφαλισμού, αφού τα λιοντάρια, που έστειλαν εναντίον του οι Ρωμαίοι δήμιοι στην αρένα της Ρώμης, τον προσκύνησαν αντί να τον κατασπαράξουν! Για τον λαό μας, στα αβάσταχτα χρόνια της οθωμανικής σκλαβιάς αλλά και της γερμανικής κατοχής, το όνομα του Αγίου Ελευθερίου ταυτίστηκε με τον πόθο για την ελευθερία, για τούτο και δινόταν συχνά στα Ελληνόπουλα. Ο άγιος Ελευθέριος είναι ο προστάτης άγιος των εγκύων και επιτόκων γυναικών, αλλά και των μαιών και των ιατρών μαιευτήρων – γυναικολόγων.

9 Δεκεμβρίου

«Οὐχ ὥσπερ Εὔα καὶ σὺ τίκτεις ἐν λύπαις.
Χαρὰν γὰρ Ἄννα ἔνδον κοιλίας φέρεις.
Τῇ δ’ ἐνάτῃ Μαρίην Θεομήτορα σύλλαβεν Ἄννα»

Για τη μητέρα της Θεοτόκου Άννα, δεν αναφέρουν τίποτα σχετικό τα Ευαγγέλια, ούτε τα υπόλοιπα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Σύμφωνα όμως με την παράδοση της Εκκλησίας, ο Ιερέας Ματθάν, κάτοικος της Βηθλεέμ, απέκτησε τρεις θυγατέρες: τη Μαρία, τη Σοβή και την Άννα. Η Μαρία, αφού παντρεύτηκε στη Βηθλεέμ, γέννησε εκεί την Ελισάβετ, τη μητέρα του Ιωάννη του Βαπτιστή.

8 Δεκεμβρίου

Τα άφθαρτα λείψανα πάμπολλων αγίων της Εκκλησίας μας μαρτυρούν την παρουσία των ακτίστων ανεργιών του Θεού σε αυτούς, οι οποίοι υπήρξαν, με την πίστη τους και την αγία ζωή τους, σκεύη πολύτιμα της θείας χάριτος. Ένας από τους αγίους που αξιώθηκαν της αφθαρσίας είναι και ο άγιος Πατάπιος, του οποίου το σεπτό σκήνωμα παραμένει άφθορο για χίλια επτακόσια χρόνια!

13 Νοεμβρίου

Ο μεγάλος αυτός πατέρας και διδάσκαλος της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Συρίας, το 347 μ.Χ. (κατ’ άλλους το 354 μ.Χ.). Πατέρας του ήταν ο στρατηγός Σεκούνδος και μητέρα του η αγία Ανθούσα. Γρήγορα έμεινε ορφανός από πατέρα και η μητέρα του -χήρα τότε 20 ετών- τον ανέθρεψε και τον μόρφωσε κατά τον καλύτερο χριστιανικό τρόπο. Ήταν ευφυέστατο μυαλό και σπούδασε πολλές επιστήμες στην Αντιόχεια,  κοντά στον τότε διάσημο ρήτορα Λιβάνιο, αλλά και στην Αθήνα μαζί με τον αγαπημένο του φίλο Μέγα Βασίλειο.

1η Νοεμβρίου

Οι Άγιοι Ανάργυροι, Κοσμάς και Δαμιανός κατάγονταν από την Ασία. Οι γονείς τους ήταν ευσεβείς και ενάρετοι, η δε μητέρα τους Θεοδότη, αφού έμεινε χήρα συνέχισε να ζει ενάρετα, με πίστη και ευσέβεια που μετέδιδε και στα δύο παιδιά της. Με το παράδειγμα της Θεοδότης οι άγιοι Ανάργυροι διδάχτηκαν από την παιδική ηλικία τους όλες τις αρετές στον μέγιστο βαθμό.

28 Ιουλίου

«Eιρηνικώς έζησας Eιρήνη πάλαι,
και νυν κατοικείς ένθα ειρήνη βρύει»

Η Οσία Ειρήνη έζησε στα χρόνια της βασίλισσας Θεοδώρας, που αναστήλωσε τις ιερές εικόνες. Καταγόταν από την Καππαδοκία και διακρινόταν όχι μόνο για την ευσέβειά της, αλλά και για τη σωματική της ωραιότητα και την ευγενή ανατροφή της. Την είχε ζητήσει σε γάμο κάποιος διακεκριμένος άνδρας του παλατιού και έτσι εκείνη ξεκίνησε για το Βυζάντιο. Στη διαδρομή όμως πέρασε από τη Μονή του Χρυσοβαλάντου και τόσο πολύ ελκύστηκε από τη συναναστροφή των καλογριών, ώστε πήρε τη μεγάλη απόφαση να παραμείνει μαζί τους. Έτσι απέρριψε τις κοσμικές δόξες, γύρισε στην πατρίδα της και πούλησε τα υπάρχοντά της βοηθώντας πολλούς φτωχούς. Έγινε μοναχή και η ζωή της μέσα στο μοναστήρι υπήρξε πολύ ασκητική και αγία. Όταν πέθανε η ηγουμένη, η Ειρήνη, παρά την άρνησή της, ορίστηκε διάδοχός της. Από τη νέα της θέση επετέλεσε τα καθήκοντά της άριστα. Ο Θεός μάλιστα την επροίκισε με το προφητικό και θαυματουργικό χάρισμα. Έτσι διά της προσευχής της, απάλλαξε πολλούς από δαιμόνια και από διάφορες ασθένειες.