16 Αὐγούστου 1943

Ἦταν δεκαπενταύγουστος τοῦ 1943 καί ἐνῶ ὅλοι οἱ ἁπανταχοῦ χριστιανοί γιόρταζαν τήν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, κάποιοι κάτοικοι σέ ἕνα χωριό τῆς πατρίδας μᾶς ζοῦσαν τό δικό τους μαρτύριο ὑπό τή βάναυση καί δολοφονική συμπεριφορά τῶν Γερμανῶν κατακτητῶν. Ἡ σφαγή τοῦ Κομμένου ἔμεινε στήν ἱστορία καθώς ἦταν στήν κυριολεξία μιά τραγωδία ἡ ὁποία συγκλόνισε ὅλη τήν ἀνθρωπότητα, ὄχι μόνο γιατί ἀφανίστηκε σχεδόν ἕνα ὁλόκληρο χωριό ἀλλά ἐπιπλέον ἦταν τό πρῶτο στή χώρα μᾶς τό ὁποῖο δοκιμάστηκε ἀπό τήν βιαιότητα καί τήν βαρβαρότητα τῶν κατακτητῶν.

Συνέχεια →

11 Μαρτίου

«Οὐ δόξαν βασίλειον, οὐ τήν τοῡ κόσμου τερπνότητα,
Θεοδώρα πάνσεμνε, ἀλλά τήν μένουσαν δόξαν ἐπόθησας»
(ἀπό τήν Ἀκολουθία)

(εικόνα: Αγία Θεοδώρα, σχέδιο εξωφύλλου του βιβλίου του Δ. Φερούση, «Θεοδώρα Κομνηνή – Βασίλισσα και Μοναχή», εκδ. Ακρίτας , 1997)

Μια πλειάδα αγίων της Εκκλησίας μας υπήρξαν βασιλείς, οι οποίοι υπερέβησαν την εγκόσμια δόξα και τον πειρασμό της εξουσίας και πολιτεύτηκαν σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου και προσάρμοσαν τη ζωή τους στη ζωή του Χριστού. Μια τέτοια αγιασμένη μορφή υπήρξε και η αγία Θεοδώρα η βασίλισσα της Άρτας. Γεννήθηκε στα Σέρβια της Κοζάνης, το 1210. Ο πατέρας της ονομαζόταν Ιωάννης Πετραλίφας και ήταν σεβαστοκράτορας και διοικητής της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας. Η μητέρα της Ελένη ανήκε σε οικογένεια αριστοκρατών της Κωνσταντινουπόλεως. Η οικογένεια του πατέρα της ήλκε την καταγωγή του από την φημισμένη ιταλική οικογένεια των Πετραλίφα. Πρόγονός της υπήρξε ο Πέτρος di Alife, ο οποίος είχε πάρει μέρος στην Α’ Σταυροφορία, τον 11ο αιώνα.

Συνέχεια →

21 Ιανουαρίου

Η καταγωγή και τα παιδικά του χρόνια

Μάξιμος είναι το μοναχικό του όνομα. Όταν ο μοναχός Μάξιμος μετέβη στη Ρωσία και παρέμεινε εκεί, οι Ρώσοι του έδωσαν την προσωνυμία Γραικός. Μαξίμ Γκρέκ τον ονόμαζαν, λόγω της καταγωγής του από την Ελλάδα, και μ’ αυτό το όνομα έμεινε γνωστός. Το κοσμικό όνομα του Αγίου ήταν Μιχαήλ Τριβώλης και γεννήθηκε στην Άρτα, το 1470 μ.Χ., περίπου. Οι γονείς του Μανουήλ και Ειρήνη ήταν πλούσιοι και ευσεβείς. Η οικογένεια Τριβώλη, οικογένεια λογίων με επιφανείς προγόνους στην Κωνσταντινούπολη και στην αυλή των δεσποτών του Μυστρά, ανήκε στη χορεία των λογίων που συνόδευσαν τον Θωμά Παλαιολόγο κατά την έξοδό του από το Μυστρά, λίγο πριν από την πτώση του Δεσποτάτου.

Συνέχεια →

20 Ιανουαρίου

«Σκελών πλατυσμώ εν πλάτει οικείς πόλου,
Ω Ζαχαρία, και βραβείον λαμβάνεις»

Κατά το έτος 1782, Ιανουαρίου 20, μαρτύρησε ο Ζαχαρίας στην Παλαιά πόλη της Πάτρας. Αυτός ο νέος αθλητής ήταν από την επαρχία του Αγίου (Μητροπολίτη) Άρτας, ο οποίος (αθλητής) για κάποιο γεγονός που συνέβηκε, αρνήθηκε το Χριστό και έγινε Τούρκος· έπειτα πήγε στην πόλη της Παλαιάς Πάτρας και ασκούσε την τέχνη του γουναρά. Είχε όμως κρυφά το βιβλίο που ονομάζεται Αμαρτωλών Σωτηρία, και διαβάζοντας αυτό συχνά, ήρθε σε άκρα μετάνοια, κλαίγοντας πικρά για το κακό που έπαθε, και παρακαλούσε θερμά τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό να επιτύχει τη σωτηρία του. Έτσι ρώτησε ένα Χριστιανό φίλο του κι έμαθε πως ήταν εκεί ένας ενάρετος και έμπειρος πνευματικός, επήγε τη νύχτα σε αυτόν και εξομολογήθηκε την αμαρτία του, και το σκοπό που είχε να παρουσιαστεί με θάρρος στον τούρκο δικαστή και να ομολογήσει την πίστη του στο Χριστό που αρνήθηκε.

Συνέχεια →

Μετά και της ιεράς Παρακλήσεώς του

1. Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο εν Ιωαννίνοις στην αγιογραφία της Ηπείρου

Δημήτρης Καμαρούλιας

α. Η πρώτη φορητή εικόνα του Αγ. Γεωργίου του εξ Ιωαννίνων, η οποία έγινε στις 30 Ιανουαρίου 1838, μόλις δεκατρείς ημέρες μετά το μαρτύριο του Αγίου, «δια χειρός Ζήκου Χιοναδίτου» και με έξοδα του ιερομονάχου Χρυσάνθου Λαϊνά (taxiarhes-moschato.gr), β. Οι Άγιοι Ιωάννης και Γεώργιος οι εξ Ιωαννίνων από την Ι.Μ. Αγ. Αθανασίου Δελβινακίου (taxiarhes-moschato.gr), γ. Ο Άγ. Γεώργιος ο εξ Ιωαννίνων από τις τοιχογραφίες του καθολικού της Ι.Μ. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στα νοτιοανατολικά της Ι.Μ. Παναίας Ελεούσης (fdathanasiou.wordpress.com)

Συνέχεια →

17 Ἰανουαρίου

Ὁ Ἅγιος Γεώργιος γεννήθηκε τό 1808 στό χωριό Τσούρχλι (ή Τζούραλη) τῆς ἐπαρχίας Γρεβενῶν (σήμερα φέρει τήν ὀνομασία Ἅγιος Γεώργιος) ἀπό γονεῖς πτωχούς, τόν Κωνσταντῖνο καί τή Βασίλω, οἱ ὁποῖοι ἀσχολοῦνταν μέ τή γεωργία. Λόγῳ τῆς πτωχείας τῆς οἰκογένειάς του παρέμεινε ἀγράμματος∙ ἀνετράφη, ὅμως, «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου». Σέ μικρή ἡλικία, μόλις 8 ἐτῶν, ὀρφάνεψε καί ἔμεινε ὑπό τήν προστασία τοῦ μεγαλύτερου ἀδερφοῦ καί τῆς ἀδερφῆς του, πτωχῶν καί τούτων γεωργῶν. Ὅταν ἐνηλικιώθηκε, πῆγε στά Ἰωάννινα, ὅπου ὁ Γεώργιος, ἔρημος καί άπροστάτευτος, προσκολλήθηκε σέ διάφορους ἀγάδες γιά να καταλήξει ἱπποκόμος τοῦ Χατζῆ Ἀβδουλᾶ, ἀξιωματικοῦ τοῦ ᾿Ιμίν Πασᾶ τῶν Ἰωαννίνων, κοντά στόν ὁποῖο παρέμεινε γιά ὀκτώ χρόνια.

Συνέχεια →

Συρράκο Ιωαννίνων

«Όχι άλλο σαν εγύρισε ο νους σου σαν ανέμη,
εμένα μια μελαχροινή στέκει και μ’ ανημένει.
Σα θέλεις Άη Γιάννη μου να ‘νάφτω τα κεριά σου
κάνε με γειτονόπουλο με τη γειτόνισσά σου!»
(Χορός Πρινιώτης, Κρήτη)

Καρδιὰ τοῦ χειμῶνος. Χριστούγεννα, Ἅις-Βασίλης, Φῶτα.
Καὶ αὐτὸς ἐσηκώνετο τὸ πρωί, ἔρριπτεν εἰς τοὺς ὤμους τὴν παλιὰν πατατούκαν του, τὸ μόνον ροῦχον ὁποὺ ἐσώζετο ἀκόμη ἀπὸ τοὺς πρὸ τῆς εὐτυχίας του χρόνους, καὶ κατήρχετο εἰς τὴν παραθαλάσσιον ἀγοράν, μορμυρίζων, ἐνῷ κατέβαινεν ἀπὸ τὸ παλαιὸν μισογκρεμισμένον σπίτι, μὲ τρόπον ὥστε νὰ τὸν ἀκούη ἡ γειτόνισσα:
- Σεβτὰς εἶν᾽ αὐτός, δὲν εἶναι τσορβάς…· ἔρωντας εἶναι, δὲν εἶναι γέρωντας.
Τὸ ἔλεγε τόσον συχνά, ὥστε ὅλες οἱ γειτονοποῦλες ὁποὺ τὸν ἤκουαν τοῦ τὸ ἐκόλλησαν τέλος ὡς παρατσούκλι: «Ὁ μπαρμπα-Γιαννιὸς ὁ Ἔρωντας».

Συνέχεια →

Κώστας Μπαλάφας, Ήπειρος