26 Οκτωβρίου
Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης, Μανουήλ Πανσέληνου
Πρωτάτο Αγίου Όρους, περίπου 1290 μ.Χ.
Ο Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε περίπου το 280 μ.Χ., στη Θεσσαλονίκη, όπου και έζησε και μαρτύρησε το 306 μ.Χ., σε ηλικία 26 ετών, επί των αυτοκρατόρων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Θεσσαλονίκης και διέθετε εξαιρετικά χαρίσματα και σπουδαίες αρετές. Για τούτο σύντομα ανελίχθη στις βαθμίδες του Ρωμαϊκού στρατού με αποτέλεσμα σε ηλικία 22 ετών να φέρει το βαθμό του χιλιάρχου.
Παρά το ότι ήταν υψηλόβαθμος αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού κάτω από τη διοίκηση του Τετράρχη (και έπειτα αυτοκράτορα) Γαλερίου Μαξιμιανού, όταν αυτοκράτορας ήταν ο φοβερός Διοκλητιανός, έγινε χριστιανός και με φλογερή πίστη ομολογούσε και δίδασκε και στους γύρω του τον Χριστιανισμό. Μάλιστα είχε ιδρύσει και «κύκλο νέων» προς μελέτη της Αγίας Γραφής.
Τα χαριτόβρυτα λείψανα του Αγίου Μεγαλομάρτυρος
Δημητρίου του Μυροβλήτου στη Θεσσαλονίκη
Οι ειδωλολάτρες της περιοχής που τον φθονούσαν για την αρετή του, τη σπουδαία σταδιοδρομία του, τις τιμές και τα αξιώματα που έφερε, τον κατέδωσαν τότε στον ηγεμόνα και ο Άγιος φυλακίστηκε στα υπόγεια ενός λουτρού, στην Θεσσαλονίκη το 303 μ.Χ., με την κατηγορία ότι αγνόησε το διάταγμα του αυτοκράτορα Διοκλητιανού «περί αρνήσεως του χριστιανισμού».
Από το κελί της φυλακής του ο Άγιος Δημήτριος ενθάρρυνε τον μαθητή του, Νέστορα, να μονομαχήσει με τον γίγαντα Λυαίο. Ο νεαρός Νέστορας νίκησε χάρη στις προσευχές του Αγίου Δημητρίου και το γεγονός αυτό προκάλεσε την οργή του αυτοκράτορα και των μανιασμένων ειδωλολατρών, οι οποίοι σκότωσαν τον Νέστορα και ορμώντας στη φυλακή του Αγίου Δημητρίου θανάτωσαν και τον ίδιο κατατρυπώντας το στήθος του με τις λόγχες τους, το 306 μ.Χ.
Οι χριστιανοί της Θεσσαλονίκης ενταφίασαν ευλαβικά το σώμα του αγίου μάρτυρος και από τον τάφο του άρχισε να αναβλύζει μύρο. Για τούτο και ο Άγιος Δημήτριος ονομάστηκε Μυροβλύτης. Μάλιστα, οι συγγραφείς εγκωμίων του Αγίου Δημητρίου, Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Γρηγόριος ο Παλαμάς και Δημήτριος Χρυσολωράς, αναφέρουν ότι το σώμα του Αγίου ετάφη στον τόπο του μαρτυρίου του, ο δε τάφος του μετεβλήθη σε βαθύ φρέαρ που ανάβλυζε μύρο.
Αργότερα (413 μ.Χ.) κτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός στον τόπο του μαρτυρίου του. Ο ναός αυτός, παρά τις καταστροφές που υπέστη στο διάβα του χρόνου -με πιο πρόσφατη την πυρκαγιά του 1917, διατηρείται μέχρι σήμερα, λειτουργεί κανονικά και αποτελεί ένα από τα πλέον υπέροχα χριστιανικά μνημεία και ένα από λαμπρότερα προσκυνήματα της Χριστιανοσύνης, που προσελκύει πλήθος πιστών από ολόκληρο τον κόσμο!
Το μαρτύριο του Αγίου Δημητρίου (Θεσσαλονίκη Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου)
Στις βυζαντινές εικόνες, αλλά και στη σύγχρονη αγιογραφία ο Άγιος Δημήτριος παρουσιάζεται αρκετές φορές ως καβαλάρης με κόκκινο άλογο (σε αντιδιαστολή του λευκού αλόγου του Αγίου Γεωργίου) να πατά τον άπιστο Λυαίο. Η μνήμη του τιμάται την 26η Οκτωβρίου.
Εδώ και 1700 χρόνια, ο άγιος Δημήτριος παρέχει με μύριους θαυμαστούς τρόπους την προστασία του στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Θεσσαλονίκη, της οποίας είναι και πολιούχος. Στη δοξασμένη ελληνική γη της Μακεδονίας και την περίλαμπρη πρωτεύουσά της, την βυζαντινή «αρχόντισσα κυρά», τη Θεσσαλονίκη, μας περιμένει πάντοτε για να μας υποδεχθεί ο ένδοξος μεγαλομάρτυρας, Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλύτης…
Ο ιερός ναός Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης χτισμένος
Χτισμένος πάνω στον τόπο του μαρτυρίου του
Αναρίθμητα είναι τα θαύματα που ιστορούνται στη χάρη Του Αγίου Δημητρίου, σε όλους τους αιώνες και τις εποχές. Αναφέρουμε ακολούθως μερικά χαρακτηριστικά:
Σώζει την πόλη από την πείνα
Σε εποχή μεγάλης πείνας, όταν οι Θεσσαλονικείς κινδύνευαν να πεθάνουν από την ασιτία, ο Άγιος Δημήτριος εμφανίστηκε την νύκτα σε έναν καπετάνιο εμπορικού πλοίου και του παρήγγειλε το σιτάρι που μετέφερε και σχεδίαζε να μεταφέρει στην Ευρώπη να το πάει στην Θεσσαλονίκη, όπου υπήρχε μεγάλη έλλειψη. Του έδωσε μάλιστα ως προκαταβολή τρία φλουριά, ενώ τον βεβαίωσε ότι εκεί θα έπαιρνε και το υπόλοιπο της αξίας του φορτίου του. Πράγματι, όταν το πλοίο έφθασε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, έκπληκτοι οι κάτοικοι για το απρόσμενο δώρο, έτρεξαν να αγοράσουν σιτάρι. Τότε ο πλοίαρχος τους διηγήθηκε το θαύμα κι όλοι δόξασαν τον Θεό και ευχαρίστησαν τον Άγιο Δημήτριο για τη σωτήρια παρέμβασή Του.
Μια μικρή πέτρα διώχνει τους εχθρούς!
Σε εχθρικές επιθέσεις ο Άγιος Δημήτριος συχνά εμφανιζόταν ως λαμπροφορεμένος καβαλλάρης πάνω στο άλογό του να περιφρουρεί τα τείχη της πόλης Του και να μάχεται ορμητικά τρέποντας τους εχθρούς της σε άτακτη φυγή. Το 617 μ.Χ., όταν συμμάχησαν Σλάβοι, Άβαροι και Βούλγαροι και επιχείρησαν αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον της Θεσσαλονίκης, έγινε το εξής θαυμαστό: Είχε αρχίσει η πολιορκία και οι εχθροί με τους πελώριους καταπέλτες τους έριχναν τις πέτρες σαν βροχή μέσα στο φρούριο της πόλης. Τότε κάποιος πιστός χριστιανός πήρε μια μικρή πέτρα και έγραψε πάνω της: «Ἐν τῷ ὀνόματι Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἅγιε Δημήτριε βοήθει!». Και εριξε με δύναμη την πέτρα εναντίον των εχθρών και η μικρή αυτή πέτρα χτύπησε έναν τεράστιο ογκόλιθο που μόλις είχαν εκσφενδονίσει οι βάρβαροι, με αποτέλεσμα ο ογκόλιθος εκείνος να αλλάξει κατεύθυνση και να συντρίψει τον καταπέλτη των εχθρών! Οι Θεσσαλονικείς, βλέποντας ολοφάνερη την προστασία του Αγίου τους, συνέχισαν να πολεμούν γενναία και τελικά, ύστερα από 33 ημέρες πολιορκίας, τα στρατεύματα των βαρβάρων αποχώρησαν.
Η μυροβλύζουσα τιμία κάρα και η λάρνακα με τα τίμια λείψανα
του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη
Η απελευθέρωση από τους Τούρκους και τους Γερμανούς
έγινε την ημέρα της μνήμης Του
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους, ύστερα από σχεδόν 500 χρόνια(!) σκλαβιάς, έγινε ανήμερα της εορτής του Αγίου Δημητρίου, την 26η Οκτωβρίου 1912. Αλλά και οι Γερμανοί κατακτητές έφυγαν από τη Θεσσαλονίκη το 1944, την επομένη της εορτής του Αγίου Δημητρίου!
Βιβλία ολόκληρα έχουν γραφτεί για τα θαύματα του Αγίου Δημητρίου ο οποίος πάντοτε στέκεται συμπαραστάτης στους αγώνες όλων των Ελλήνων και μάλιστα της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Θεσσαλονίκης, σε κάθε δύσκολη περίσταση: σε σεισμούς και πυρκαγιές, σε επιδρομές και φιβερές επιδημίες, σε εποχές πείνας και στερήσεων… Με απέραντη ευγνωμοσύνη για την ολοφάνερη προστασία του η συμπρωτεύουσα τιμά τον πολιούχο της κάθε χρόνο με σειρά εορταστικών εκδηλώσεων που φέρουν τον τίτλο: «Δημήτρια» και κορυφώνονται την ημέρα της μνήμης Του.
Δίκαια ονόμασαν τον άγιο Δημήτριο «φιλόπατρη» καί «σωσίπατρη»∙ διότι αγαπά την πατρίδα Του, την οποία έσωσε αμέτρητες
φορές από ποικίλους κινδύνους. Και θα σώζει πάντοτε την πατρίδα μας, αν εμείς επικαλούμαστε τις ακαταμάχητες πρεσβείες, τη χάρη και την ευλογία Του!
Ἀπολυτίκιον (Ἦχος γ’)
Μέγαν εὕρατο ἐv τοῖς κιvδύvοις, σὲ ὑπέρμαχοv, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τὰ ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαῤῥύvας τὸν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
kimintenia 