Άνδρος, Παναγία Θαλασσινή
1η Αυγούστου σήμερα και ξεκινά η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου. 14 ημέρες νηστείας για να υποδεχτούμε το Πάσχα του καλοκαιριού… την Κοίμηση της Πηγής της Ζωής. Ένα από τα στιχηρά της εκκλησίας, για την Κοίμηση της Θεοτόκου, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ω, του παραδόξου θαύματος. Η πηγή της ζωής εν μνημείω τίθεται και κλίμαξ προς ουρανόν ο τάφος γίνεται».
Η Θεοτόκος είναι η Πηγή της Ζωής. Έδωσε ανθρώπινη υπόσταση στον Σωτήρα Χριστό, φέρνοντάς Τον στον κόσμο, και τώρα πεθαίνει, ήρθε η ώρα να φύγει από τη γη για να συναντήσει τον Μονογενή Της. Μπορεί να πρόκειται για θάνατο, για την απώλεια, για τον πόνο και τη λύπη, αλλά η εκκλησία μας, τιμά τη συγκεκριμένη εορτή πανηγυρικά, γιατί ήρθε η ώρα που η Παναγία θα συναντήσει τον Υιό Της και θα μεσιτεύει παντοτινά για εμάς ενώπιον του Θεού!
«Ἀπόστολοι ἐκ περάτων, συναθροισθέντες ἐνθάδε, Γεθσημανῆ τῷ χωρίῳ,
κηδεύσατέ μου τὸ σῶμα, καὶ σύ, Υἱὲ καὶ Θεέ μου, παράλαβέ μου τὸ πνεῦμα»
Τρεις ημέρες πριν τελειώσει την επίγεια ζωή Της, Άγγελος Κυρίου που σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, ήταν ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, παρουσιάστηκε στην Παναγία. Όταν εκοιμήθη, οι Μαθητές του Χριστού, πλην του Θωμά, με ψαλμούς και δέος τοποθέτησαν το άψυχο σώμα Της, στο μνήμα στη Γεθσημανή. Όταν μετά από τρεις ημέρες επέστρεψε ο Θωμάς, ζήτησε να ανοιχτεί ο τάφος, ώστε να προσκυνήσει και εκείνος το Σώμα της Θεοτόκου. Όταν άνοιξαν τον τάφο έκπληκτοι διαπίστωσαν ότι η Παναγία αναστήθηκε σωματικά και ανελήφθη στους ουρανούς, αφήνοντας στον κενό τάφο την Τιμία Αισθήτα και την Αγία Ζώνη Της.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου, Καστοριά Παναγία Μαυριώτισσα
Η Παναγία λίγο πριν τη Κοίμησή Της, όπως λέει η παράδοση, υποσχέθηκε ότι δεν θα σταματήσει να φροντίζει για όλον τον κόσμο και θα γίνει η Μεσίτρια στον Υιό Της για τη σωτηρία της ανθρωπότητας. Και αυτό έγινε. Η Παναγία είναι δίπλα μας, πάμπολλες είναι οι μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν το Θαύμα Της. Είτε σαν εκπλήρωση της επιθυμίας που ήταν αίτημα στην Προσευχή, είτε σαν όραμα είτε σαν ένα απλό σημάδι.. που εκείνη τη στιγμή κι αυτό το απλό σημάδι εσύ θα το δεις ως «σανίδα σωτηρίας» στο φουρτουνιασμένο πέλαγος από τα προβλήματα, που βρίσκεσαι..
«Καὶ σὲ μεσίτριαν ἔχω, πρὸς τὸν φιλάνθρωπον Θεόν, μή μου ἐλέγξῃ τὰς πράξεις,
ἐνώπιον τῶν Ἀγγέλων, παρακαλῶ σε, Παρθένε, βοήθησόν μοι ἐν τάχει»
Μία Μάνα που γέννησε την Αγάπη… τον ίδιο τον Χριστό, πώς είναι δυνατόν να μην ξεχειλίζει από αγάπη; Πώς είναι δυνατόν να μην ακούει τις Προσευχές των ανθρώπων… και πώς να μην τους βοηθήσει; Η Παναγία καταλαβαίνει, συμπονά, βοηθάει και αγαπάει τους ανθρώπους γιατί είναι Μάνα, κι εμείς παιδιά Της. Ο Χριστός ακούει την Παναγία, ό,τι Του ζητήσει Αυτός θα Της το εκπληρώσει, η παρρησία που έχει η Παναγία στο Χριστό είναι μοναδική.
Κυριάκος Διαμαντόπουλος
Ἡ Πλατυτέρα τῶν Οὐρανῶν!
Ο Αὔγουστος εἶναι ὁ μήνας τῆς Παναγίας! Ὅσο καί ἄν περιλαμβάνει αὐτός ὁ μήνας καί μιά μεγάλη δεσποτική ἑορτή -τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ- ὁ Αὔγουστος εἶναι ὁ κατ’ ἐξοχήν θεομητορικός μήνας τοῦ χρόνου. Ἀκόμη πιό πολύ κι’ ἀπό τόν Μάρτη, τόν μήνα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Αὐτός ὁ «δεκαπεντισμός», ὅπως τόν λένε στήν Μυρτιδιώτισσα τῶν Κυθήρων, εἶναι πού κάνει τόν Αὔγουστο ἀποκλειστικό μήνα τῆς Παναγίας. Ὅπως τό Ἅγιον Ὄρος εἶναι τό ἀποκλειστικό Περιβόλι Της! Ὅμως τί εἶναι ἕνας μήνας ἤ τό δάκτυλο μιᾶς χερσονήσου, ὅταν πρόκειται γιά τήν «Μεγαλόχαρη», τήν «Παντάνασσα», τήν «Πλατυτέρα τῶν Οὐρανῶν»;
Κανένα πρόσωπο στήν Ἐκκλησία δέν ἐγνώρισε τόσο μεγάλη χάρη ἀπό τόν Θεό. Ἀλλά καί κανένα πρόσωπο δέν ἀφιερώθηκε τόσο νωρίς καί τόσο ἀνεπιφύλακτα στοῦ Θεοῦ τό θέλημα. Στόν Ναό εἰσῆλθε «ὡς τριετίζουσα δάμαλις», καί στό μήνυμα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, τό ἀνήκουστο, ἀπάντησε: «ἰδού ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά τό ρῆμά σου» (Λουκ. 1,38).
Ἀπ’ ὅλον τόν πλοῦτο τῶν ὀνομάτων καί ἐπιθέτων, πού δείχνουν πόσο ζωντανή καί βαθεία μένει πάντα ἡ λατρεία τῆς Παναγίας στήν λαϊκή μας εὐσέβεια, θά ἀναλύσουμε ἐδῶ μέ συντομία μόνο ἕναν χαρακτηρισμό Της, πού φαίνεται νά ἐκφράζει καί νά συνοψίζει συγχρόνως καί ὅλους τούς ἄλλους μαζί. Πρόκειται γιά τόν χαρακτηρισμό «Πλατυτέρα τῶν Οὐρανῶν».
Τί ἐννοοῦμε λοιπόν μ’ αὐτήν τήν προσωνυμία τῆς Θεοτόκου; Εἶναι ἁπλῶς μιά ὑπερβολή τῆς πιστευούσης ψυχῆς; Εἶναι ἕνας ρητορισμός τῆς βυζαντινῆς γραμματείας; Ἤ μήπως ἔχει καί συγκεκριμένο θεολογικό περιεχόμενο; Δέν χωρεῖ καμμιά ἀμφιβολία ὅτι ἡ Παναγία ὀνομάστηκε «Πλατυτέρα τῶν Οὐρανῶν» γιατί ἐχώρεσε στήν γαστέρα Της «τόν ἀχώρητον Θεόν». Οἱ οὐρανοί δέν τόν χωροῦσαν καί τόν ἐχώρεσε ἡ μήτρα τῆς Παρθένου! Γι’ αὐτό ὁ ὑμνωδός διερωτᾶται θαυμαστικῶς: «Ὁ ἀχώρητος παντί πῶς ἐχωρήθη ἐν γαστρί;».
«Χρυσοπλοκώτατε πύργε, καὶ δωδεκάτειχε πόλις, ἡλιοστάλακτε θρόνε,
καθέδρα τοῦ Βασιλέως, ἀκατανόητον θαῦμα, πῶς γαλουχεῖς τὸν Δεσπότην;»
Αὐτή ὅμως εἶναι μόνο ἡ μία πλευρά τοῦ νομίσματος· τό ἕνα μόνο μέρος τῆς ἱστορίας. Ὑπάρχει καί ἡ ἄλλη, πού ἔχει κι’ αὐτή τήν σπουδαιότητά της, καί μάλιστα τό συγκλονιστικό ἐνδιαφέρον της, γιατί ἀφορᾶ ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους καί ὄχι τόν Θεό. «Πλατυτέρα τῶν Οὐρανῶν» λέγεται ἡ Παναγία, ὄχι μονάχα γιατί ἐχώρεσε τόν «ἀχώρητον Θεόν», ἀλλά γιατί χωρεῖ καί ὅσους τήν ἀναγνωρίζουν μάνα ὅλου τοῦ κόσμου: «καί Σέ μεσίτριαν ἔχω πρός τόν φιλάνθρωπον Θεόν…», ψάλλουμε στήν Παράκληση. Ἡ Παναγία λοιπόν χωρεῖ περισσότερα ἀπό τόν οὐρανό καί ἐν σχέσει μέ μᾶς τούς ἀνθρώπους. Γι’ αὐτό εἶναι καί ἀπό αὐτήν τήν ἄποψη τῶν οὐρανῶν Πλατυτέρα!
Ἄς εὐχηθοῦμε νά μή στερηθεῖ κανείς πιστός καί κανείς ἄνθρωπος τήν σωτήρια πρεσβεία Της πρός τόν Υἱόν Της καί Λόγον καί Σωτῆρα τοῦ κόσμου!
Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Στυλιανός, 1996
Ο Άγιος Παΐσιος και η νηστεία της Παναγίας
Δεν είναι μόνον η γιορτή, η Κοίμηση της Παναγίας στις 15 Αυγούστου, που χρωματίζει όλο τον μήνα. Είναι προπάντων ολόκληρο το πριν από την Κοίμηση δεκαπενθήμερο: οι καθημερινές Παρακλήσεις στην εικόνα της Παναγίας με την κατάνυξη και τη συντριβή τους. Η νηστεία, η πιο φιλάνθρωπη όλου του χρόνου, μιας και δεν λείπουν τα παντοειδή φρούτα και λαχανικά. Τα μελτέμια που προϊδεάζουν για τον επερχόμενο χειμώνα και κάνουν πιο ποθητή την μητρική αγκαλιά…
Το βλέμμα της Παναγιάς (Ωρωπός, Μηλεσιώτισσα)
Κάποτε ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης είχε, κατά τη νηστεία της Παναγίας, μια μοναδική εμπειρία. Όπως ο ίδιος σημειώνει:
«Η Παναγία, όποτε έχουµε ανάγκη, απαντά αµέσως στην προσευχή µας∙ όποτε δεν έχουµε, µας αφήνει, για να αποκτήσουµε λίγη παλληκαριά. Όταν ήµουν στη Μονή Φιλοθέου, µια φορά, αµέσως µετά την αγρυπνία της Παναγίας µε έστειλε ένας Προϊστάμενος να πάω ένα γράµµα στη Μονή Ιβήρων. Ύστερα έπρεπε να πάω κάτω στον αρσανά της µονής και να περιµένω ένα γεροντάκι που θ’ ερχόταν µε το καραβάκι, για να το συνοδεύσω στο µοναστήρι µας, απόσταση µιάµιση ώρα µε τα πόδια.
Ήµουν από νηστεία και από αγρυπνία. Τότε την νηστεία του Δεκαπενταυγούστου την χώριζα στα δύο∙ µέχρι της Μεταµορφώσεως δεν έτρωγα τίποτε, την ηµέρα της Μεταµορφώσεως έτρωγα, και µετά µέχρι της Παναγίας πάλι δεν έτρωγα τίποτε. Έφυγα λοιπόν αµέσως µετά την αγρυπνία και ούτε σκέφθηκα να πάρω µαζί µου λίγο παξιµάδι.
Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
Έφθασα στη Μονή Ιβήρων, έδωσα το γράµµα και κατέβηκα στον αρσανά, για να περιµένω το καραβάκι. Θα ερχόταν κατά τις τέσσερις το απόγευµα, αλλά αργούσε να έρθη. Άρχισα εν τω µεταξύ να ζαλίζωµαι. Πιό πέρα είχε µια στοίβα από κορµούς δένδρων, σαν τηλεγραφόξυλα, και είπα µε τον λογισµο µου: “Ας πάω να καθήσω εκεί που είναι λίγο απόµερα, για να µη µε δη κανείς και αρχίση να µε ρωτάη τι έπαθα”.
«Ὁ γλυκασμὸς τῶν Ἀγγέλων, τῶν θλιβομένων ἡ χαρά, χριστιανῶν ἡ προστάτις,
Παρθένε Μήτηρ Κυρίου, ἀντιλαβοῦ μου καὶ ῥῦσαι, τῶν αἰωνίων βασάνων»
Όταν κάθησα, µου πέρασε ο λογισµός να κάνω κοµποσχοίνι στην Παναγία να µου οικονοµήση κάτι. Αλλ’ αµέσως αντέδρασα στον λογισµό και είπα: “Ταλαίπωρε, για τέτοια τιποτένια πραγµατα θα ενοχλής την Παναγία;”. Τότε βλέπω µπροστά µου έναν Μοναχό. Κρατούσε ένα στρογγυλό ψωµί, δύο σύκα και ένα µεγάλο τσαµπί σταφύλι. “Πάρε αυτά, µου είπε, εις δόξαν της Κυρίας Θεοτόκου” και χάθηκε. Ε, τότε διαλύθηκα∙ µε έπιασαν τα κλάµατα, ούτε ήθελα να φάω πιά … Πα, πα! Τι Μάνα είναι Αυτή! Να φροντίζει και για τις µικρότερες λεπτοµέρειες! Ξέρεις τι θα πη αυτό!».
Καλό μήνα, Καλή Παναγιά!
Πηγές: orthodoxia.online, ieramonopatia.gr
kimintenia 