Αγία Κυριακή, το εκκλησάκι του βράχου στη Λευκάδα

7 Ιουλίου 20227 Ιουλίου 2022kimintenia

Απέναντι από το κοσμοπολίτικο σήμερα Νυδρί, στη βόρεια απόληξη της χερσονήσου του Γενίου – Βλυχού, είναι χτισμένο ένα μικρό εκκλησάκι, το «εκκλησάκι του βράχου», που είναι αφιερωμένο στην Αγία Μεγαλομάρτυρα Κυριακή.

Για το εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής η παράδοση αναφέρει πως οι ναυτικοί που περνούσαν από το σημείο αυτό τις νύχτες, έβλεπαν ένα φως στη σπηλιά που σχηματιζόταν ανάμεσα στους βράχους της ακτής. Στο βράχο με τη σπηλιά δεν μπορούσαν να πλησιάσουν με ευκολία από τη θάλασσα, γιατί εκεί ξεσπούσε το αγριεμένο κύμα και κινδύνευαν οι βάρκες τους και η ζωή τους.

Λίγο ψηλότερα από τα βράχια, που χτυπούσε το κύμα, βρισκόταν ωστόσο μία ακόμα ευρύχωρη σπηλιά. Εκεί ένας από τους ιδιοκτήτες των γειτονικών κτημάτων -Κακωνάς στο επώνυμο, από την γειτονική τοποθεσία του Βλυχού- κάποτε βρήκε μία εικόνα της αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής της θαυματουργής. Με ευλάβεια παρέλαβε την εικόνα της αγίας από το σημείο εκείνο στη σπηλιά και την τοποθέτησε σε άλλο, πιο ομαλό μέρος του κτήματός του, σχεδιάζοντας να χτίσει μικρό προσκυνητάρι, για να τοποθετήσει σε αυτό την εικόνα της Αγίας. Τα σχέδιά του όμως στάθηκε όμως αδύνατο να πραγματοποιηθούν, καθώς έβρισκε ξανά την εικόνα στη σπηλιά του βράχου, όπου επέστρεφε με τρόπο θαυμαστό μόνη της.

Η Αγία Κυριακή στο Γένι, σε φωτογραφία του 1933

Έτσι, ο Κακωνάς κατάλαβε πως ήταν θέλημα της ίδιας της Αγίας να παραμείνει η εικόνα της στον χώρο της παραθαλάσσιας σπηλιάς και αποφάσισε τελικά να ξεκινήσει σε εκείνο το σημείο την ανέγερση ενός ναΐσκου αφιερωμένου στη χάρη της Αγίας. Σύμφωνα με την επιγραφή που υπάρχει στην εκκλησία: «Ο ιερός ναός ανεγέρθη το 1906 και είναι ιδιοκτησία Κακωνά». Ακριβώς δίπλα από το κτίσμα, στα αριστερά, σε ύψος περίπου 3-4 μέτρα, υπάρχει και μία μικρή σπηλιά, στον βράχο, όπου φυλάσσονται εικονίσματα, και οι πιστοί μπορούν να την επισκεφτούν ανεβαίνοντας μία εξωτερική σιδερένια σκάλα, που οδηγεί ως εκεί.

Η πρόσβαση στο εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής γίνεται και από τη θάλασσα και από τη στεριά. Λίγο έξω από τον Βλυχό, υπάρχει δρόμος προς το Γένι και το Δεσίμι, ο οποίος, σε κάποιο σημείο, διακλαδίζεται προς το εκκλησάκι. Πλήθη προσκυνητών προστρέχουν εκεί, κάθε χρόνο στις 7 Ιουλίου, για να τιμήσουν τη Μεγαλομάρτυρα και θαυματουργό Αγία Κυριακή την παραμονή και ανήμερα της γιορτής της, μες στο κατακαλόκαιρο, είτε με καραβάκι από το Νυδρί είτε οδικώς.

Λίγα μέτρα νότια της μικρής εκκλησιάς βρίσκεται ο τάφος του Γερμανού αρχαιολόγου Wilhelm Dörpfeld. Ο Wilhelm Dörpfeld πέθανε την Άνοιξη του 1940 και επέλεξε τον χώρο αυτό για την τελευταία του κατοικία, έτσι ώστε ν’ ατενίζει αιώνια την Ιθάκη του. Ο πόλεμος τον βρήκε στη Γερμανία. Σε ηλικία 87 ετών έφυγε, μέσα στον πόλεμο, για να γυρίσει για τελευταία φορά στη Λευκάδα. Η τελευταία καταγραφή στο αυτοβιογραφικό του ημερολόγιο λέει: «27 Οκτωβρίου 1939. Άφιξη στον Νυδρί με το φως του φεγγαριού». Απεβίωσε λίγους μήνες αργότερα, Μεγάλη Παρασκευή, 25 Απριλίου του 1940.

Το σπίτι του Dörpfeld πάνω από την Αγία Κυριακή

«Κατά το έτος 1908 και ολίγον προ της ημέρας της πανηγύρεως, την 7ην Ιουλίου, καθ’ ην συγκεντρούνται πολυάριθμοι προσκυνηταί, εγένοντο εργασίαι διευθετήσεως της προ του ναΐσκου ακτής, καθ’ ας ήλθον εις φως πολλά αρχαία αναθήματα ακ πηλού και άφθονα θραύσματα. Ανεσκάψαμεν ευθύς παρά τον ναΐσκον και ανεύρομεν παρά τον βράχον αντικείμενα αγγείων όλων των εποχών και αναθήματα μικρών ειδωλίων και πλακών. Επειδή εις πολλάς εξ αυτών απεικονίζοντο χορεύουσαι Νύμφαι και εις άλλας ο Ερμής με το κηρύκειόν του, δυνάμεθα να δεχθώμεν ότι επρόκειτο δι’ Ιερόν των Νυμφών. Όπως κατά την επικράτησιν του Χριστιανισμού πολλοί ναοί ιδρύθησαν εις την θέσιν των ειδωλολατρικών Ιερών, ούτω και η Αγία Κυριακή έλαβε την θέσιν του Ιερού των αρχαίων Νυμφών».

Ανατολικότερα σε ιδιωτική έκταση (στη θέση που υπήρχε η κατοικία του Wilhelm Dörpfeld) βρίσκεται στήλη – μνημείο. Είναι πιθανόν κατασκευασμένη από πέτρες και επικαλυμμένη με μπετό. Επάνω της είναι χαραγμένα: «Μνημείο Οδυσσέως Βράχος Νυμφών Ομηρική Ιθάκη». Η θέα από εκείνο το σημείο είναι τόσο μοναδική που σου κόβει την ανάσα.